Gözlüğü takılı olmasına karşın gözlüğünü etrafta arayan beşerler yahut inmesi gereken durağı kaçıran yolcular etrafımızda çoktur ve vakit zaman biz de bu durumları yaşayıp olağan karşılamışızdır. Pekala tüm dalgınlıklar olağan mi? Bu soruya İsrail Haifa Üniversitesinden klinik psikolog Prof. Dr. Eliezer Somer, dalgınlıkları ahenk bozucu olan ve ahenk bozucu olmayan şeklinde sınıflandırıp “hayır” karşılığını veriyor. Ona nazaran kimi dalgınlıklar hastalık derecesinde.
İlk sefer Prof. Dr. Eliezer Somer tarafından tarifi yapılan uyum bozucu dalgınlık (maladaptive daydreaming) şimdi ruh sıhhati bozukluğu teşhis kitabı olan DSM 5’e hastalık olarak konulmasa da Somer ve başka birçok ruh sıhhati uzmanına nazaran bu önemli bir sıhhat sorunudur ve tedavi edilmesi gerekir.
Uyum bozucu olmayan dalgınlığın nedenleri neler olabilir?
Günlük hayatımızda bazen bir anlık dikkatsizliğimizden, unutkanlığımızdan bazen de gerçek hayattan kaçma uğraşımız sonucunda yaşadığımız dalgınlıklardır.
Uyku sorunları dalgınlığın artma nedenlerinden biri.
Uyku sorunları, odaklanmakta kahır yaşamanıza ve dikkatinizin dağılmasına neden oluyor olabilir. Bu çeşit sorunların varlığında uyku hijyeninizi artırmayı deneyebilirsiniz.
Beyniniz telaşlarınızla çok dolu olabilir.
Anksiyetenin varlığı beyninizi yorar. Başınızda kısır döngü biçiminde bitip tükenmeyen tekrarlayan niyetler varsa bu, dalgınlığınızı artırıyor olabilir. Nefes idmanları ve rahatlama antrenmanlarını kullanarak dertlerinizle başa çıkmayı deneyebilirsiniz.
Fizyolojik sıhhat sorunlarınızın varlığına işaret ediyor olabilir.
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite (DEHB) ile epilepsi üzere birtakım sıhhat sorunlarında de dalgınlık sıklıkla görülür. DEHB, bilhassa çocuklarda kendisini dikkat eksikliğinin, unutkanlığın baskın olduğu bir formda gösterebilir. Epilepside ise dalgınlık, hastalığın başlangıç basamağında görülür. Hasebiyle bu türlü bir kuşkunun varlığında psikiyatri ve nöroloji polikliniklerini ziyaret etmeniz gerekir.
Uyum bozucu dalgınlığın nedenleri nelerdir?
Uyum bozucu dalgınlığın; dikkat eksikliği ve hiperaktivite (DEHB), obsesif kompulsif bozukluk (OKB), travma ve depresyon üzere hastalıklar ile bağlı olduğu düşünülse de nedeni şimdi tam olarak bilinmiyor. Aşağıda bulunan cümlelerin hepsini de sık sık kuruyorsanız nedeni ahenk bozucu dalgınlık olabilir:
1. Dalgınken kurduğum hayaller o kadar kaliteli ve ayrıntılı ki yazsam sinema sineması olur.
2. Hayallerimde o kadar farklı olaylar yaşanır ki biraz daha zorlasam bir ülke kurup bir ülke yıkacam artık.
3. Gerçek hayat esasen çok sıkıcı, ortada bir kurduğum hayaller hayatımı biraz renklense de bazen çok vaktimi aldığı oluyor.
4. Günümün neredeyse yarısı hayal kurmakla geçiyor. Çay içerken, kahve içerken kendimi hayal kurarken buluyorum. Bu kadar hayal kurmak yormaya başladı.
5. Hayal kurarken o kadar dalarım ki kendi kendime konuştuğum, jest ve mimiklerimi kullandığım da olur. Bu, bazen yetiştirmem gereken işleri aksatmama neden olur.
Peki ahenk bozucu dalgınlığınız varsa ne yapmalısınız?
Ruh sıhhati uzmanlarından yardım almayı deneyebilirsiniz fakat direkt bu bozukluğa yönelik bir tedavi bulunmuyor. Eşlik eden öbür hastalıklar (DEHB, OKB gibi) üzerinden gidilip belirtiler tedavi edilmeye çalışılabilir.
Kaynaklar: 1, 2, 3, 4
