Yaz ayları geldiğinde hepimizin ortak kaygılarından biri sivrisinekler. Bilhassa akşamları rastgele bir yerde ışık yaktığımız anda başımıza toplanan sivrisinekler kimsenin güzeline gitmiyor, bilim insanlarının da o denli. Bilhassa de en çok insan vefatına neden olan canlının sivrisinek olduğunu düşündüğümüzde bu durum hayli anlaşılabilir.
Kaliforniya Üniversitesi’nden bilim insanları, hastalık taşıyan sivrisinekleri ergenliğinde donduracak, üremelerine ya da erişkin hale gelmelerine pürüz olacak bir metot keşfetti. Daha da değerlisi bu yol öteki canlıları direkt etkilemeyecek.
Sivrisineklere özel böcek ilacı
Araştırmanın başındaki isim Naoki Yamanaka, 2018 yılında taşıyıcı proteinlerin meyve sineklerinin hücreleri ortasında hareket edebilmesini sağlayan kıymetli bir steroid hormonu keşfetti. Erime hormonu olarak da isimlendirilen ekdison isimli bu yapı, sineklerde büyük kıymet taşıyor. Çünkü ekdison eksikliğinde sinekler büyüyemiyor ya da üreyemiyor.
Her ne kadar ekdison her böceğin ömür döngüsünde değerli bir role sahip olabilse de, Yamanaka ve grubunun yaptığı incelemelerde sivrisineklere özel bir durum keşfedildi. Buna nazaran meyve sineklerinde ve öteki böceklerde bulunan 4 farklı ekdison yapısından sırf 3’ü bulunuyor. Bu da ileride geliştirilebilecek olan yeni böcek ilaçlarının direkt sivrisineklerleri maksat alabilmesini sağlayacak.
Araştırmada incelenen cinslere baktığımızda, bu çalışma sonunda geliştirilecek ilaç ile arılar ya da tozlaşmaya, polen taşımaya yardımcı cinsler ziyan görmeyecek. Öte yandan Zika, sarı humma, Dang humması üzere hastalıkları taşıyan sivri sinekler ilaçtan olumsuz etkilenecek.
