Büyük devletler ve büyük imparatorluklar birçok vakit güçlü bir merkezi sistem üzerine kurulur Merkezi sistemin Kayaşehir Sınırsız Escort güçlü olmadığı ya da toprakların çok geniş olduğu durumlarda mahallî güçler oluşur Osmanlı daki tımar sistemine benzeyen bir yapı olan derebeylik yani feodalite topraklarımızdakinden farklı olarak Avrupa da uzun yıllar Kayaşehir Ucuz Escort muhakkak bir toplumsal yapı halinde uygulanmıştır
Feodalite sisteminde bir hükümdar vardır Bu hükümdar soylu ilan ettiği bir bireye belli bir toprak verir Bu soylu da hem asker yetiştirir hem de Kayaşehir Yabancı Escort o toprakta çalışan halktan sorumlu olur Osmanlı tımar sisteminden farklı olarak feodalite sadece ekonomik değil toplumsal bir yapıdır Bugün bile bu sistemin izlerini Avrupa da görmek mümkün Gelin feodalite nedir Kayaşehir Anal Escort nasıl ortaya çıktı özellikleri nelerdir tüm ayrıntılarıyla inceleyelim
Feodalite nedir nasıl ortaya çıktı özellikleri ne
Öncelikle Kayaşehir Masöz Escort feodalite nedir
Feodalizm derebeylik üzere isimlerle de anılan feodalite bilhassa 10 ve 13 yıllar ortasında yani Orta Çağ devrinde Avrupa da yaygın olarak uygulanan ekonomik siyasi ve toplumsal bir yapıdır Latince fiyat manasına gelen feudalis ve Latince tımar manasına gelen feodum sözlerinden türemiştir Orta Çağ Avrupa sında görülen sistem olarak isimlendirilse bile aslında dünyanın pek çok noktasında örneklerini görebiliriz
Örneğin Osmanlı İmparatorluğu nda uygulanan tımarlı sipahi sistemi feodaliteye ekonomik açıdan benzeri Lakin Avrupa da olduğu üzere topraklar sonsuza kadar bir ailede kalmaz ve soylu sınıfı oluşturmaz Feodalite sistemi Çin’in Zhou periyodunda ve Japonya’nın Edo devrinde de görülmüştür Ancak o devir yaşayan beşerler bu sisteme feodalite demiyorlardı
Feodalite kavramını ortaya çıkaran şahıslar tarihçilerdir Zira tarih incelemeleri sırasında muhakkak yapıları başkalarından ayrılmak için özel kavramlar kullanılır Bu nedenle feodalite tarifi da biraz karmaşıktır İlk Çağ da başladığı Orta Çağ da yaygınlaştığı yıkılışının ise Sanayi Devrimi ne kadar uzandığı düşünülüyor Ekonomik olarak ortadan kalkmış olsa bile bugün Avrupa da hala soyluluk unvanları olduğunu düşünürsek feodalitenin oluşturduğu toplumsal yapının sürmekte olduğunu söylemek mümkün
Feodalite nasıl ortaya çıktı
Avrupa da hâkim güç olan Batı Roma İmparatorluğu 476 yılında yıkılmıştır fakat güç kaybetmesi çok daha evvel başlamıştır Roma üzere merkezi yapı ile yönetilen bir devletin güç kaybetmesi merkez dışında kalan bölgelerin açlık ve sefalete mahkum olmaları manasına geliyordu Zira merkez sırf siyasi gücü değil ekonomik gücü de elinde bulunduruyordu
Köle çalıştırma üzerine şurası bir ekonomik yapı olan Roma da merkez güç kaybetmeye başlayınca toprak sahipleri köle beslemek yerine bu kölelerden kimilerini kısmi olarak özgür bıraktı ve topraklarında çalışmalarına müsaade verdi Böylelikle yarı özgür köleler kendilerini doyurmak için çok daha verimli çalışır hale geldiler Sonrasında saban ve üzenginin icadı en kurak toprakları bile verimli hale getirdi
Zaten devamlı istila altında olan bu toprakların verimli hale gelmesi ile birlikte lokal toprak sahipleri artık asker yetiştirecek kadar eser elde etmeye başladılar Böylece toprak sahipleri hem askere hem de çalışana sahip olan küçük güçler haline geldiler Feodalite sisteminin birinci tohumları bu formda atıldı
Kendi kendine oluşan bu güçler merkezi sistem kuran hükümdarlar tarafından yıkılmak yerine desteklendi Tamam toprağım senin olsun lakin bana asker yetiştir ve savaşlarda bana katıl denildi Hükümdarlarla âlâ geçinen toprak sahipleri soyluluk unvanları aldılar ve toprakları makul kuralları yerine getirdikleri sürece onların oldu Tarım toplumunun yıkıldığı Sanayi Devrimi ne kadar bu sistem gelişerek sürdü
Feodalitenin siyasi özellikleri
Feodalite sisteminin özelliklerini siyasi ve ekonomik olarak iki farklı yapı üzerinden kıymetlendirmek mümkün Feodalitenin siyasi yapısını bir piramit üzere düşünebiliriz En üstte ülkenin hükümdarı bulunur Onun altında soylular Soyluların altında biraz daha az soylular Onların altında askerler ve askerlerin en altında da köylüler bulunur Serf ismi verilen bu köylüler piramidin en kalabalık alanını oluştururlar
Feodalite sistem piramidinin en zirvesinde bulunan hükümdar düşündüğümüz kadar güçlü değildir Zira ekonominin temelini oluşturan verimli topraklar soyluların elindedir Bu feodalite sahipleri birebir vakitte asker yetiştirdikleri için ülkenin tertipli bir ordusu yoktur Bu türlü bir ordu kurulması son derece değerli olduğu için hükümdar bu vazifesi feodal beyefendilere vermiştir
Durum bu türlü olunca birçok vakit hükümdarın sadece sembolik olarak tahtta oturduğu devirler bile yaşanmıştır Sonuçta asker ve toprak derebeylerinin elinde Hükümdar haydi savaşa gidelim dediği vakit askeri gücü elinde tutanlar hayır derse kimse kalkıp savaşa katılmaz Bu açıdan baktığımız vakit rahatlıkla söyleyebiliriz ki feodalitenin siyasi yapısında merkezi güce yer yoktur
Feodalitenin ekonomik özellikleri
Feodalite sisteminin ekonomik özelliklerine baktığımız vakit son derece kapalı bir ekonomik sistem ile karşılaşıyoruz Roma İmparatorluğu güç kaybedip de merkezi ticaret aksadığı vakit küçük toprak sahipleri ve köylüler kendi kendilerine yetecek halde bir ekonomik sistem geliştirmişlerdir Arka geriye yaşanan Cermen istilaları sürecinde bu kendi kendine yetmez hali olgunlaşmıştır
Feodal sistemin ana üretim gücü olan köylüler üretir ve küçük bir kısmını kendilerine alarak geri kalanı toprak sahibine verirler Feodal yapıda ticari bir sistemden bahsetmek kelam konusu değil Çünkü üretilen neyse halk onu tüketiyor Cermen istilaları nedeniyle köylünün burnunun ucunu bile dışarı çıkaramadığını düşünürsek komşu topraklarla bile vakit zaman ticaret durma noktasına geliyordu
Feodalitenin yıkılışı
Tıkır tıkır işleyen feodalite sistemi aslında yıkılışını da kendi hazırladı Zira istilalar nedeniyle inançsız hale gelen ticaret feodal beyefendilerin güvenliği sağlaması ile yine hareketli hale geldi Ticaretin artması demek kapalı iktisatların güç kaybetmesi demektir
Haçlı Seferleri de dolaylı olarak feodalitenin altını kazıyan olaylara neden olmuştur Haçlı Seferleri ile birlikte hem yeni ganimetler elde edilmiş hem de İslam devletleri ile Avrupa ortasında ticaret başlamıştır Bu ticaret üzerinden vergi alarak güçlenen merkezi güç yani hükümdar artık feodalitenin siyasi ya da ekonomik gücüne muhtaçlık duymaz hale gelmiştir
Elbette dünya tarihinde bir şeyler olur da Türklerin tesiri olmaz mı Güçlü ve yıkılmaz kalelerinin ardında yüzlerce yıl boyunca yenilmez bir güç olarak duran derebeyler 1453 yılında İstanbul un fethi sırasında en güçlü surları bile paramparça eden toplarımız yüzünden artık yenilmez olmadıklarını anladılar ve güç kaybetmeye başladılar
Feodaliteyi ise asıl bitiren para oldu Ticaret para ile yapılıyordu ve toprak sahiplerinin köylülerden aldıkları eserler paraya dönüşmediği sürece mana söz etmiyordu Serfliğin yani toprak sahibine bağlı yarı özgür köleliğin kalkması ile birlikte feodalite yok oldu gitti Yüzlerce yıl boyunca sürmüş olan bu sistemden geriye kalan ise bugün pek de mana tabir etmeyen soyluluk unvanları oldu
Yüzlerce yıl boyunca Avrupa nın temel toplumsal yapısı olan feodalite nedir nasıl ortaya çıktı nasıl yıkıldı ve özellikleri nedir gibi merak edilen soruları yanıtlayarak bu sistem hakkında bilmeniz gereken ayrıntılardan bahsettik Bahis hakkındaki niyetlerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz
