Kolanın Tadı, Ambalaja Göre Neden Farklılık Gösteriyor?

Sadece ülkemizde değil yurt dışında da bu bahiste yazılmış tespitler ve incelemeler mevcut yani bu lezzet farkı net bir biçimde bulunuyor.

Konuyla ilgili yüzde yüz bilimsel bir çalışma bulunmasa da uzmanların birtakım görüşleri epey mantıklı. İşte o sebepler:

İlk olarak, bu gizemli soruya Coca-Cola’nın ne yanıt verdiğine bakalım.

Resmi internet sitesindeki yanıt:

Coca-Cola 1886’dan bu yana her yerde tıpkı yüksek kalite standartlarında üretilmeye devam etmektedir. Besin ürünlerinin tadı ambalaja bağlı olarak farklılık göstermez. Kullandığımız tüm ambalajlarımız eserlerimizin tadını en güzel formda muhafazaya uygundur. Tüm besin eserlerinde olduğu üzere Coca-Cola da direkt güneş ışığı altında ve yüksek sıcaklıkta bekletilmemeli ve uygun şartlarda saklanmalıdır. Böylece lezzetini birinci günkü üzere koruyacaktır.

Kola şirketleri bu durumu yalanlıyor fakat biz gerçeğin peşinden koşmaya devam edelim.

Kolanın o gizemli formülü her ambalajda birebirdir lakin ambalajlar hakikaten de kolanın tadını değiştirebilir. Bir gıda kimyacısı ve Besin Teknologları Enstitüsü üyesi Sara Risch’e nazaran bunun nedeni, kolayla etkileşen kimi maddeler olabilir.

Örneğin, alüminyum kutuları kaplayan polimer, koladan az ölçüde çözünür aroma emebilir. Plastik şişelerdeki asetaldehit de kolaya geçebilir. Bu cins potansiyel kimyasal temaslar sıhhat kurumlarında düzenlenir lakin müsaade verilen küçük ölçüler bile tadı değiştirebilir.

Peki cam şişedeki kola neden daha lezzetlidir?

Çünkü cam şişe yalnızca camdan oluşur, başka hiçbir kimyasal bileşen içermez. Bu nedenle içinde kolanın tadını değiştirebilecek hiçbir şey yoktur. Cam şişeden içtiğiniz kola, gerçek kola tadıdır. Hatta içme sularının da cam şişelerde ve damacanalarda olması tavsiye edilir.

Teneke kutular ise alüminyumdur ve iç kısımları BPA yahut Bishphenol A içerebilen bir polimer ile kaplanmıştır.

American Chemical Society’den emekli bir kimyager olan Rick Sachleben, bunun tat üzerinde çok az tesiri olduğunu söylüyor. “Bir kabın içeriğine girecek o materyalin ölçüsü o kadar düşük ki bunun lezzet üzerinde rastgele bir tesiri olacağını düşünmüyorum.” diyor.

Bu astar, kolanın tadını korur ve metal tarafından kirlenmesini önler. Tekrar de bu astara karşın, beşerler teneke kutuda hâlâ metal tadı olduğunu düşünüyor. Aslında kolanın içine karışan bir metal yok. Metale karşı çok hassas olan lisanımız, kolayı içerken metale bedel ve bu hissi yaşarız. Kola yalnızca bu basamakta metalle temas eder. Metal bir bardakta su içerken de misal bir his yaşarız.

Plastik şişedeki kolanın tadı neden cam şişedekine kıyasla daha berbat?

Plastik şişeler PET yahut polietilen tereftalat ile yapılır. Hem teneke kutular hem de plastik şişeler, büyük ölçülerde tüketmek istemeyeceğiniz kimyasallar içeriyor olsa da bunların içinde bulunan içecekleri içmek büsbütün güvenlidir. Bu ambalajlar kapsamlı bir testten geçiriliyor.

Harvey Mudd College’da tat üzerine çalışan bir araştırmacı olan Christy Spackman’a nazaran, beşerler çok küçük ölçülerdeki kirleticileri bile tespit edebiliyor. Teneke kutu ve plastik şişeler kimyasallardan oluşmasına karşın içindeki içecekleri içmek inançlıdır dedik fakat tekrar de saflık ölçüsü sıfır değil. En ufak bir kontaminasyon(bulaşma) bile tadı etkileyebilir.

Kolanın karbondioksiti de ambalajın yapısından etkileniyor.

Science Magazine tarafından 2009 yılında yapılan bir araştırmaya nazaran, kolanın gazı da tat değişikliğine sebep olabiliyor. Baloncuk ölçüsünün neden olduğu karıncalanma hissine ek olarak burundan çıkan gaz bile koladan alınan aromayı arttırıyor.

Koladaki karbondioksit düzeyi ambalaja nazaran değişebilir. Pekala fakat nasıl?

Plastik şişeden yavaşça sızabilen karbondioksit, cam şişeden sızamaz. Camın yapısı hayli sıkıdır, plastik üzere gevşek bir ağdan oluşmaz. Tıpkı sıkılık alüminyum için de geçerlidir. Difüzyon suratı hususun yapısına nazaran farklılık gösterir.

Difüzyon: Unsurların çok ağır ortamdan, az ağır ortama gerçek tabiatıyla yayılmasıdır. Fizikî kimyada ise moleküllerin kinetik güçlerine bağlı olarak rastgele hareketlerine denir.

Sıcaklık ve ışık da tat değişikliğine neden olabilir.

Sıcakta bekletilen ambalajın kapağı açıldığında içindeki gaz daha çabuk kaçar. Plastik şişeler ise ısıda kolaylıkla bozulabildiği için kolanın tadında önemli bozulmalar meydana gelebilir. Işık da molekülleri tesirler, bu mevzuda teneke kutular daha avantajlıdır. Bunlardan ötürü saklama şartları da kolanın tadını korumak ismine hayli kıymetlidir.

Kaynaklar: Business Insider, Popular Science