Hikayeyi biliyorsunuz Dünya evvel bir gaz ve toz bulutuydu Döne döne çekimin tesiriyle bir gezegene dönüştü Bu gezegende tek bir kıta ve etrafını çevreleyen dev bir okyanus vardı Derken bu tek kıta parçalandı ve bugün bildiğimiz Dünya oluştu Fakat bu kıtalar parçalanırken o dev okyanus da boşluklara yanlışsız yayıldı ve bugün hala birkaç kesimi kalmış olan Tetis Okyanusu ya da farklı bir isimle Tetis Denizi oluştu
İlk oluşumu sonrası Tetis Denizi kıta hareketlerine ve su altı volkanlarının oluşturduğu adalara bağlı olarak yayıldı gitti Gariptir Tetis Denizi nin en büyük kalıntıları hala ülkemizde ve Kafkasya da bulunmaktadır Yani bugün içinde keyifle yüzdüğümüz pek çok deniz aslında escort sitesi açmak yüz milyonlarca yıllık bir geçmişe sahiptir Gelin Dünya nın eski vakitlerine bir seyahate çıkalım ve kıtaların oluştuğu devirde ortaya çıkan Tetis Denizi nedir biraz yakından inceleyelim
Tetis Denizi nedir Tüm Dünya ya hükmeden tek bir su kütlesi
Biraz eskiye şöyle birkaç yüz milyon yıl öncesine gidelim Günümüzden yaklaşık 335 milyon yıl evvel Dünya tek bir kıtadan ve onu çevreleyen tek bir su kütlesinden oluşuyordu Bugün Dünya nın sahip olduğu tek kıta Pangea onu çevreleyen su kütlesi yani dev okyanus ise Pantalassa olarak anılıyor Bu periyotta her şey yolunda gidiyordu Ta ki kırılma başlayana kadar
Günümüzden yaklaşık 200 milyon yıl evvel bugün Trias ismini verdiğimiz zamanda bir şeyler oldu ve Dünya nın tek dev harika kıtası parçalanmaya başladı İlk olarak Lavrasya ve Gondvana olarak ikiye ayrılan kıtanın ortasında bir boşluk oluştu Temel fizik kuralları mucibince bu kıtanın etrafında olan su kütlesi akışkan olduğu için o boşluğu doldurdu ve Tetis Denizi ortaya çıkmış oldu
Peki Tetis Denizi nerede
Kavramlar biraz karmaşık gelebilir bu nedenle biraz açıklamakta fayda var Muhteşem kıta ayrıldıktan sonra oluşan kıtalardan bir tanesi olan Lavrasya kuzeyde yer alıyordu ve bugünkü Kuzey Amerika ve Avrasya yı barındırıyordu Oluşan öbür kıta Gondvana ise güneyde yer alıyordu ve bugünkü Güney Amerika Afrika Antartika ve Okyanusya kıtalarını barındırıyordu
Tetis Denizi nerede miydi Tam escort sitesi kurmak ortalarında Zira harika kıta parçalandıktan sonra birinci olarak ortada büyük bir boşluk açıldı ve dev kıtanın etrafını saran su kütlesi bu boşluğu doldurdu Paleozoik vaktin altıncı kısmı olan permiyen periyodundan sonra Lavrasya ve Gondvana kıtaları doğu tarafında genişleyerek Tetis Denizi nin yayılmasını sağlamıştır
Kıtalar parçalandıkça Tetis Denizi ne neler oldu
Lavrasya ve Gondvana kıtaları doğu istikametinde genişledikçe Tetis Denizi nin de oluşumu süreci ilerlemeye devam etti Tetis Denizi nin permiyen devrinde açılıp trias periyodunda kapanan bir kısmı daha sonra Paleotetis olarak isimlendirilmiştir Trias devrinden sonra açılıp kapanan öbür bir kısım ise Neotetis olarak isimlendirilir
Tersiyer olarak isimlendirilen üçünü vakit periyodunda Neotetis büsbütün kapanmıştır zira Lavrasya ve Gondvana kıtaları çarpışmıştır Bu çarpışmada Alpin Orojenezi ismi verilen bir hareket yaşanmış ve sonucunda Alp Himalaya dağ sistemi oluşmuştur Mezozoik vaktin üçüncü alt kısmı olan kretase devrinde Tetis Denizi giderek batıya gerçek daralmıştır
Dev üstün kıta parçalandıktan sonra dev su kütlesinin boşlukları doldurarak oluşturduğu tek deniz Tetis değildi Atlas Okyanusu da bu devirde oluşmuştur Atlas Okyanusu kuzeye hakikat yayıldıkça Tetis Denizi nin doğu kısmı büsbütün kapanmıştır Arap Hindistan ve Afrika levhalarının kuzey taraflı hareketi sonucunda Alp Himalaya dağ jenerasyonu oluşum süreci ilerlemiştir Bu noktalar evvelden Tetis Denizi tabanıydı
Tetis Denizi bugün nerede
Lavrasya ve Gondvana kıtalarının bugünkü hangi kıtaları barındırdığına baktığımız vakit aslında orta izmir escort noktanın yani Tetis Denizi nin bugün içinde yaşadığımız topraklar ve komşu bölgeler olduğunu görüyoruz Yani bugün Akdeniz Karadeniz Aral Gölü ve Hazar Denizi dediğimiz tüm bu alanlar aslında 200 milyon evvel oluşmuş olan Tetis Denizi nin bugüne kalan kısımlarıdır
Tetis Denizi ni oluşturan kıta hareketleri ve sonuçları
Tetis Denizi sonrası meydana gelen levha hareketlerinde Afrika Avrupa nın altına girmiştir Oluşan bu sıkıştırma kuvveti ile birlikte bir yükselme oluştu Sonraki periyotta tekrarlanan Afrika ve Avrasya levhalarının çarpışmaları sonucu pek çok fay ve kaya kıvrımının oluşmasının yanı sıra Tetis Denizi ne bağlı su yataklarında da deformasyon meydana gelmiştir
Tüm bu levha hareketleri ve çarpışmalar sonucunda volkanik faaliyetler artmıştı Bilhassa okyanus tabanlarında bulunan volkanlar zirveleri suyun yüzeyine çıkacak ve adalar yaratacak kadar büyümüşlerdi Bu bölgelerde yaşanmış olan sıkışmanın ne kadar ağır olduğunu bugün bile orada olan derin deniz çökeltilerinden ve kıtasal kabuğa binmiş okyanus kabuğu kısımlarından anlıyoruz
Bu süreçte Alp Himalaya bölgesinin doğusunda bulunan Hindistan levhası ile Asya levhası birbirine yaklaşıyordu Günümüzden yaklaşık 50 milyon yıl evvel içinde bugün Hindistan Arabistan İtalya Balkanlar Yunanistan ve Türkiye nin olduğu kıta Avrasya kıtasının geri kalan kısmıyla çarpıştı Bunun sonuçlarını günümüzde bile görmek mümkün
Saydığımız ülkeleri içinde barındıran kıta kesimi ile Avrasya nın başka kısmının çarpışması sonucunda Akdeniz in kuzey kenarı boyunca Alpler ve Karpatlar İspanya escort sitesi açmak kenarı Kuzeybatı Afrika kenarı Güney Asya kenarı üzere bu kıta bölgesinin büyük bir kısmını oluşturan Alp Himalaya sıradağları ortaya çıktı Tetis Denizi nin geri kalanı ise dediğimiz üzere Akdeniz Karadeniz Aral Gölü ve Hazar Deniz ini oluşturdu Yani milyonlarca yıl evvel yaşanmış tüm bu olaylar bugünün doğal sonlarını belirledi
Günümüzden yüz milyonlarca yıl evvel oluşmuş olan ve tesirlerini bugün bile gördüğümüz Tetis Denizi nedir ne vakit oluştu nasıl oluştu ve nerede gibi merak edilen soruları yanıtlayarak bahis hakkında bilmeniz gereken ayrıntılardan bahsettik Dünya nın oluşum süreci ve sonrasında yaşananlar hakkında hala çalışmaların sürdüğünü ve tahminen de tüm bu bildiklerimizin yesyeni bilgilerle tazelenebileceğini unutmayalım Mevzu hakkındaki niyetlerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz
