Bir katı ve bir sıvının birbiriyle temas etmesi durumunda her iki materyalin davranışları da değişiyor. Hususlar ortasındaki bu etkileşim, kendi bedenimizin içinde çeşitli unsurların taşınması yahut pillerin içindeki iyonların hareketleri üzere pek çok süreçte karşımıza çıkıyor. Lakin bu etkileşim, bugüne kadar bilim dünyası tarafından tam olarak görüntülenememişti.
Geçtiğimiz günlerdeyse gelişen teknoloji ve yeni yolların yardımıyla bilim dünyasında bir unsur imza atıldı. Bilim insanları, birinci kere atom tanelerinin bir sıvı içinde nasıl davrandığını kamera kaydına almayı başardı. Pekala bu nasıl başarıldı? En değerlisi de, bu keşif ne işe yarayacak?
Dönüm noktası niteliğindeki çalışma nasıl yapıldı?
Atomların sıvı içindeki davranışları, geçirimli elektron mikroskobisi (TEM) adı verilen ve bir manzara oluşturmak için elektron demetinden faydalanan teknikten türetilen yeni bir teknik sayesinde mümkün oldu. TEM, olağanda sıvı ve gaz ortamda faaliyet gösteremezken geliştirilen yeni teknik ile bunun önü açıldı.
Bilim insanları, bir sonraki adımdaysa mevcut TEM teknolojisiyle çalışabilen bir çift grafen sıvı hücresi geliştirdi. Bu hücre, hassas bir biçimde denetim edilen tuzlu su çözeltisiyle dolduruldu. Bu çözelti, platin atomlarının katı bir molibden disülfürün yüzeyi üzerinde hareket etmesini sağladı. Ortaya çıkan imajsa şu formdaydı:
Elde edilen manzara, atomların sıvı içinde daha süratli hareket ettiklerini, ‘dinlenmek’ için de katı yüzey üzerinde farklı yerler seçtiklerini gösterdi. Bununla birlikte vakum odasında yapılan testler de farklı bilgiler ortaya çıkardı. Ortamdaki basıncın değişmesi, atomların nasıl davrandığını değiştirebileceğine işaret etti. Ayrıyeten vakum odasında yapılan testlerin sonuçlarının gerçek dünyadan farklı olabileceği keşfedildi.
Peki bu bilgiler ne işimize yarayacak?
Bilim beşerlerine nazaran yeni çalışma, dönüm noktası niteliğinde olan bir başarıydı ve gelecek için sadece başlangıç vazifesi görecek. Yeni geliştirilen teknik, dünyanın net sıfır gayelerine ulaşmak için gerekli olan sürdürülebilir kimyasal sürece için gereçlerin geliştirilmesinde kullanılabilecek. Ayrıyeten yeni unsur ve gereçlerin geliştirilmesi de bu keşif sayesinde mümkün olabilecek.
