20 yıldır Afganistan idaresini ele geçirmeye çalışan Taliban örgütü, son denemelerinde bunu başarmıştı. Şu an Afganistan’ın idaresinin başında olan Taliban, çok uzun vakittir gündemde olsa da bu örgüt birinci olarak kim tarafından ve nasıl kuruldu? İşte Taliban hakkındaki her şey…
KAYNAK: 1 2 3
İlk olarak 1994 yılında ortaya çıkan Taliban örgütü kurulduğu yıldan itibaren Afganistan idaresini ele geçirmeye gold lies videotape izle çalışan İslamcı hareket ve askeri tertiptir
1996 yılından 2001 yılına kadar Afganistan’ın idaresini ele geçirmeyi başaran Taliban daha sonra bu idaresi kaybedip tam 20 yıl sonra tekrardan idareye geldi Pekala grind izle Taliban örgütü tam olarak ne istiyor ve nasıl kuruldu
Taliban birinci olarak 1990’ların Afgan iç savaşında bir güç olarak ortaya çıktı
İslam şeriatını yayma amacıyla Molla Muhammed Ömer tarafından 1994 gunthers millions izle yılında kurulan Taliban büyük ölçüde Afganistan’ın doğu ve güneyindeki Peştun bölgelerindeki medreselerde eğitim görmüş ve Sovyet Afgan Savaşı’nda savaşmış öğrencilerden oluşuyor
Yönetime şeriati getirmek maksadıyla kurulan Taliban’ın tam 2 defa halo izle Afganistan idaresini ele geçirmesi çok güçlü finansal kaynakları olduğunu gösteriyor
Eroin gibi uyuşturucuların ticaretinin yanı sıra haraç toplama fidye ve alıkoyma gibi aktiviteler Taliban’ın finansal kaynaklarının en geçerlileri
Taliban 1994 high rise invasion izle yılında kurulsa da bu örgütün hangi gayeyle kurulduğu ve ne istediğini anlamak için birinci olarak 1978 yılındaki Sevr İhtilali’ne bakmalıyız
Sevr İhtilali Afganistan tarihinde bir dönüm noktasıydı 1970’lerin ortalarına gelindiğinde hoffman family gold izle Afganistan on yıllardır modernleşiyordu
O vakte kadar farklı ideolojiler ulusta üstünlük için savaşıyordu
Bir yanda Marksizm’den etkilenmiş çoğunluğu genç aktivistler gazeteciler profesörler ve askeri kumandanlardan oluşan bir küme vardı Öte holy family izle yandan İslam devleti yaratmak isteyen İslamcılar ortaya çıkmaya başladı
1978’de sol görüşlü ve Sovyet dayanaklı askerler darbeyle iktidara gelse de İslamcı muhalefet Pakistan ve ABD’nin dayanağıyla silahlı bir isyan başlattı hotel portofino izle
ABD ve Suudi Arabistan’dan gelen yüklü ölçüdeki maddi yardımlar ve Pakistan’dan gelen dayanaklarla İslamcı taraf güçlendi
Bu İslamcı muhalefet 1979’da vaktin Afgan önderi Işık Muhammed Taraki’nin ikinci kumandanı Hafızullah Amin house of hammer izle tarafından suikaste uğramasıyla ağırlaştı
1980’de ABD Sovyetlere karşı savaşan bu mücahitlere 30 milyon dolarlık yardım gönderdi ve periyodun ABD lideri Ronald Reagan 1985 yılında mücahitlere Stinger uçaksavar füzesi verilmesine karar house of the dragon izle verdi
1989’da Sovyetler çekildikten sonra ABD’nin mücahitlere yardımı evvel düşürdü sonra da büsbütün kesti Lakin artık ellerinde son derece güçlü silahlar olan mücahitler vakitle çocuklar ve bayanlar başta olmak üzere bir dizi katliamlar düzenledi
Sovyet işgalinin akabinde komünist idare fakat 1992 yılına kadar iktidarda kalabildi
Ellerindeki güçlü silahlar bulunan küme ise Afgan halkının günlük hayatına kısıtlamalar getiren bayanların birçok hakkını elinden alan ve kendilerine karşı gelenleri yırtıcı bir biçimde cezalandıran bir küme haline büründü
İktidarın gitmesinin akabinde dış güçler tarafından ağır ve güçlü araçlarla silahlandırılan mücahit kümeler ortasında kaos çıkmaya başladı
Bu düzensizlik esnasında vefatlar insan kaçırmalar tecavüzler hırsızlıklar had safhaya ulaşarak Afganların günlük hayatının bir modülü haline geldi
1992 1996 yılları ortasında gerçekleşen bu kaosta meydana gelen Taliban var olan tertibi tekrardan getireceği vaatlerinde bulundu ve aşiretler tarafından desteklendi
Taliban 1990’lara kadar mülteci kamplarından kendilerine üye olması için insanları topladı
1994’te iki gün içinde Kandahar’ın tamamını ele geçiren Taliban buradaki cürüm oranlarının düştüğü söylentilerini yaydı ve bir yandan da Taliban üyelerinin kahramanlık hikayeleri anlatılıyordu
Özellikle önder Molla Ömer’in kaçırılan bayanları kurtarması üzere efsaneler tüm Afganistan’a yayılırken Taliban ele geçirdiği her kentte Sovyetlerden kalan ağır silahları aldı
Eylül 1996’da Başşehir Kabil’e giren Taliban Peştu aykırısı olarak gördüğü Tacik kökenli devlet lideri Burhanettin Rabbani’yi vazifeden alarak idaresi büsbütün ele geçirdi
Taliban Afganistan idaresini ele geçirirken daima ortada dolaşan kahramanlık efsaneleriyle zati yardıma muhtaç olan halkı etkilese de büsbütün idareye geldiğinde şeriatin katı kurallarını uygulamaya başladı
İlk başlarda sokaklarda çatışmalar bitmişti ve hayat eski haline dönüyordu fakat Taliban sert uygulamalarını artırdıkça durum değişti
10 yaşından büyük kızların ve bayanların eğitim hakkının olmadığını açıklayan Taliban birebir vakitte bayanların hiçbir yerleri görünmeyecek biçimde burka giymelerini emretti
www egedesonsoz com
Eğer bayanlar bu kurallara uymazsa taşlanma ve kırbaçlanma üzere cezalarla karşı karşıya kalıyorlardı
Yasakları bununla da bırakmayan Taliban latifeli yeteri kadar uzun olmayan erkekleri cezalandırırken müzik dinlemek ve televizyon izlemek üzere olağan şeyleri yasakladı
Taliban’ın sert tavırları Afgan halkını ve dış güçleri rahatsız ederken 2001 yılında ABD Taliban’a karşı bir harekat başlattı
2001’de İkiz Kuleleri ve Pentagon’u amaç alan ataklardan El Esas’ı sorumlu tutan ABD Taliban’dan El Düstur önderlerini istese de Taliban kabahatlerinin ispatlanmadığını belirtince ABD’nin Afganistan’a müdahalesi başladı
ABD müdahalesi esnasında Afganistan’ın 90’ına sahip olan Taliban başşehir Kabil’de dahil olmak üzere burayı terk ederek Pakistan’a kaçtı
Afganistan’da ABD ve NATO öncülüğündeki birliklerin takviyesiyle yeni bir hükümet kurulsa da lokal aşiretler tekrardan bir ortaya gelmeye başladı ve Taliban kısa mühlet sonra tekrardan hücuma geçti
2014’te ABD ve NATO savunma için Afgan ordusunun eğitileceğini ve kendilerinin direkt savaşa katılmayacağını duyurduktan sonra Taliban ataklarını daha da güçlendirdi ve Afganistan’ın kırsal bölgelerini tekrardan ele geçirdi
Şubat 2020’de ABD’nin çekilmesi karşılığında kimi kuralları yerine getireceğine dair taahhütler veren Taliban şu an başşehir Kabil dahil olmak üzere idaresi tekrardan ele geçirdi
Rusya Çin Orta Asya ülkeleri Arap ülkeleri üzere ülkelerle temaslarını sürdürerek kendini tanıtmaya çalışan Taliban eski katı kurallarını yumuşattığına dair vaatlerde bulunsa da Taliban idaresindeki Afganistan hala tam olarak özgür bir ülke değil
1994 yılında Molla Ömer tarafından kurulan Taliban’ın idaresi 2013 yılında önderlerinin ölmesi üzerine sağ kolu Molla Muhammad Mansur’a devredildi
2016’da Mansur’un ölmesiyle bir arada liderliğe Mevlevi Haybatullah Akhunzade geldi
Liderden sonra 26 üyenin bulunduğu Rahbari Şurası bulunan Taliban’da bu şura askeri ve siyasi kararlar alıyor
