Aklınıza gelen tüm elektronik aygıtlar birbirine sinyal yollayarak çalışırlar. Bu sinyallerin yollanma nedeni data transferidir. Data transferi deyince artık hepimiz aklına kodlarla oluşturulan sayısal datalar geliyor lakin analog olarak isimlendirdiğimiz fizikî datalar hala bizimle. Analog bilgiler fizikî formdadır ve daimdir. Bu açıdan baktığımız vakit analog sistemin aslında gerçek hayatın bir yansıması olduğunu görürüz.
Elbette analog bilgilerin fizikî formda olması demek bunları illa elle tutulur gözle görülür olması demek değildir. Kıymetli olan aygıtların birbirine yolladıkları sinyallerin okunur olmasıdır. Her şeyin dijitale evrilmiş üzere göründüğü günümüz dünyasında bile aslında analog hala bizimle ve dijitalle işbirliği yaparak da olsa hala her yerde karşımıza çıkıyor. Gelin analog ne demek, dijital ile ortalarında ne üzere farklar var yakından bakalım.
Analog ne demek, nasıl çalışır, dijital ile farkları ne?
Temelden başlayalım, analog ne demek?
Pek çok farklı tarif yapmak mümkün olsa da en temel haliyle analog, bir data paylaşım sistemidir. Bu sistem dahilinde paylaşılan verilen fizikidir ve bir sinyal olarak iletilirler. Kesinlikle elle tutulur gözle görülür olmasına gerek yok. Aygıtın içinde ya da öbür bir aygıtla paylaştığı sinyal ile iletilen datanın fizikî formda olduğu sistem analogdur.
Analog sistemde sinyaller üzerinden paylaşılan fizikî datalar daimdir. Dijital paylaşım ise sonludur. Bu açıdan baktığımız vakit analog sistemin gerçek hayatın bir yansıması olduğunu söylemek mümkün. Analog bir saati düşünürsek akrep, yelkovan ve saat ibresinin daima döndüğünü görürüz. Dijital saat ise görevlendirildiği üzere sırf muhakkak sayıları sırayla gösterir.
Analog aygıtlar nasıl çalışır?
Analog aygıtların nasıl çalıştığını misal iki aygıt olan CD çalar ve plak çalar üzerinden görelim. CD çalar analog bir sistem üzere görünse bile aslında CD üzerindeki ikili bilgileri okur yani dijital bir sinyal transferi yapar. Plak çaların ise her halinden analog olduğu belirlidir zira iğne, plak üzerinde bulunan kabartmaları okuyarak sese dönüştürür.
Plak çalar örneğinden de anlaşıldığı üzere analog sistem aslında bugün alışık olduğumuz sinyaller üzerinden yapılan data paylaşım sisteminin fizikî halidir. Analog sistemi sadece aygıt olarak düşünmemek lazım. İnsan tarafından yapılan süreçler de analog olarak kabul edilir. Örneğin bir dilekçeyi elle doldurup o kağıdı görevliye teslim etmek de analog bir sistemdir.
Analog halde çalışan kimi aygıt örnekleri:
- Hoparlör
- Tüplü televizyon
- Sabit telefonlar
- Ses bantları
- Eski tip fotokopi makineleri
- Eski tip fotoğraf makineleri
- Eski tip voltmetre
- Eski tip ampermetre
- Eski tip wattmetre
- Ambulans, itfaiye aracı gibisi sirenler
- Eski tip saatler
- Tavan pervanesi
- Eski tip bilgisayarlar
- Ses amplifikatörü
- Termostat
- Gerinim ölçer
- Anten
Bugün herkesin bildiği ve hala kimilerini kullanmakta olduğu en bilinen analog aygıt örneklerinden kimileri bu biçimde. Şayet bu listedeki aygıtlar ortasından en azından birini gördüyseniz ve kullandıysanız analog çalışma sisteminin ne olduğunu az çok biliyorsunuz demektir.
Tüm analog aygıtlar sinyaller üzerinden paylaştıkları bilgileri analog formda aktarır ve okurlar. Sonuç olarak bildiğimiz tüm cihazlardakine misal bir sinyal transferi yaparlar lakin elbette dijital kadar akıcı bir paylaşım olmadığı için analog aygıtların sorun çıkarma potansiyeli hayli yüksektir. Yeniden de bazen dijital sistemlerden çok daha sağlam çalıştıklarını kabul etmek gerekiyor.
Analog ve dijital ortasındaki farklar:
Analog ve dijital sistemler ortasında göze çarpan en temel fark, dataların kaydedilme ve iletilme formudur. Analog sistemde datalar oldukları üzere kaydedilir ve birebir biçimde iletilir. Fakat dijital sistemdeki kayıtlar ikili formattadır. Dijital sistemin ikili kayıt formu nedeniyle bu bilgiler üzerinde süreç yapmak çok daha kolaydır.
Hepimizin bildiği üzere dijital sistemde transfer yapmak son derece kolaydır. Lakin analog sistemde bu transfer çok fakat çok hudutlu durumdadır. Bu durum sistemlerin tabiatı gereği olağandır. Birinin kaydetme sisteminin fizikî, başkasının ise sayısal olduğunu unutmamak gerekiyor.
Ses ve görüntü konusunda başka bir başlık bile açılabilir zira bildiğimiz üzere ses ve görüntü hem analog hem de dijital olarak kaydedilebiliyor. Lakin bir noktada bahis iletim prosedürüne geliyor. Yeniden tabiatı gereği analog sistemde iletim mümkün olsa bile epey yavaş olacağı için gecikmelere neden olmaktadır. Dijitalde ise yaşanan gecikme fark edilmeyecek kadar az olabilir. Bu nedenle dijitalin en ilkel vakitlerinde bile canlı yayınlar sırasında sinyaller üzerinden data iletimi dijital sistem üzerinden yapılmıştır.
Düşünülenin bilakis analog, yerini dijital sisteme bırakmamıştır. Evet, dijital çok daha yaygındır lakin hala pek çok özelliği nedeniyle analog sistem tercih edilen sayısız alan vardır. Öncelikle analog sistem daha ucuzdur, bir ortaya getirilerek yapılması kolaydır ve pek çok farklı teknoloji eseri ile gerekli irtibatlar sağlandığı vakit problemsizce çalışmaktadır. Bu nedenle uzak gelecekte bile analog sistemlerin hala bizimle olacağı düşünülüyor.
Pekala analog mu, dijital mi? Hangisi daha yeterli?
Elbette analog mu yoksa dijital mi daha yeterli sorusunu şahsî zevkler yerine teknik açıdan kıymetlendirmek daha gerçek olacaktır. Zira plak çaların sesini daha çok seviyorsanız dijital müzik makûs diyemezsiniz ya da analog saat kullanmayı seviyorsanız bırakın dijitali akıllı saate makûs demek mümkün değildir.
Analog sistemde datalar tam biçimde fizikî olarak daima olacak formda kaydedilir. Bir ses ya da görüntü kesimini düşünürsek elimizdeki analog kayıtta kelam konusu datanın tam hali bulunmaktadır. Dijital sistemde ise bu durum biraz daha esnektir.
Dijital sistemde bilgiler sayısal olarak ikili sistemde kaydedilir ve bu nedenle epeyce esnektir. Kaydedilen dijital datalar pek çok farklı biçimde görüntülenebilirler ve üzerinde süreç yapmak çok daha kolaydır. Analog bilgiler dijitale, dijital bilgiler de analog dataya dönüştürülebilir. Yani hangisi yeterlisi sorusunun cevabı size ne lazım sorusunun cevabında bilinmeyen.
Yerini yavaş yavaş dijitale bıraksa bile yeniden de hala hayatımızda olan analog ne demek sorusunu yanıtlayarak bu sistemin çalışma prensibini örnekler üzerinden açıkladık. Analog mu dijital mi? Mevzu hakkındaki niyetlerinizi ve kullandığınız aygıtlar ile ilgili tecrübelerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.
