Hayata gözlerimizi açtığımız o anı hatırlamak ne kadar garip olurdu değil mi Soluduğumuz birinci oksijenin Side travesti ciğerlerimizde neden olduğu acı nedeniyle ağlamamız annemizin kucağına verilmemiz anne sütünün tadını birinci sefer tatmamız üzere çok pahalı anların hiçbirini hatırlayamayız Halbuki bu eşsiz anların bizde derin bir iz bırakması Şirinevler travesti gerekmez miydi
Bebeklik anılarımızı hiçbir vakit 2 3 yaş ortasını çok ender 4 7 yaş ortasını ise çok meçhul bir formda hatırlarız İşte bu durumun bilimsel ismi infatil amnezi ya Şişli travesti da çocukluk amnezisi dir Merak edilen bu sorunun cevabı beynin karmaşık işleyişinde gizli
Akla gelen birinci olasılıklardan biri bu anıların çok uzak geçmişte yaşandığı için hatırlanamıyor olmasıdır
Ancak 10 yaşındaki bir çocuk yalnızca 9 yıl öncesini dahi hatırlayamazken 30 yaşındaki bir birey ise 9 yıl öncesinde yaşadıklarını uzun yıllar boyunca Tuzla travesti rahatlıkla hatırlayabilir Yani uzak geçmişle bir ilgisi bulunmamaktadır
Aslında bu durumun temel nedeni bebeklerin hafızasının bir son kullanma tarihinin olmasıdır Bu çağlarda hafıza gereğince gelişmez Bir şeyleri hatırlama yeteneğimiz çocukluk periyodunda giderek artar Yapılan bir deneyde 6 aylık bebeklerin 24 48 saat kadar 9 aylık bebeklerin 1 3 ay kadar 2 yaşındaki çocukların ise 1 yıldan daha uzun bir mühlet boyunca öğrendikleri davranışı hatırlayabildikleri tespit edilmiştir
Bebeklerde örtük bellek daha tesirlidir bu da kolay misyonların yerine getirilmesini sağlayan prosedural belleğin alanına girer Örneğin nasıl yürüyeceğimizi örtük bellek sayesinde hatırlarız
Bebeklerin beynindeki nöron sayısının az olması da bu durumu tesirler
Bir yenidoğanın beyni yetişkin birinin beyninin çeyreği kadardır 2 yaşında ise bu oran dörtte üçe yükselir Bu büyüme sayesinde nöronlar gelişir ve beyinde yeni kontaklar kurulur
Beynimizde bulunan hipokampus yaşantılarımız hakkındaki bilgilerimizin oluşmasında belirleyici rol oynar Hayatla tanıştığımız birinci yıllarda hipokampusun değerli bir modülü olan dentate gyrus süratli bir biçimde yeni nöronlar üretir Bu taze nöronlar hipokampal devrelere entegre olur
Nöron üretimi erişkinlikte de devam eder lakin yaşımız ilerledikçe bunların üretiminde azalma olur Yeni üretilen nöronlar yeni irtibatlar oluşturmak için hipokampal devrelere entegre olduklarında var olan bellek ağlarının bozulmasına neden olurlar Bellek ağlarının bozulması da bebeklik anılarının kaybedilmesine yol açar
Sinirbilimciler Paul W Frankland ve Sheena A Josselyn’in çalışmaları nöronların süratli büyümesi nedeniyle bebeklik devrinde anıların saklandığı beyin devresinin engellendiğini doğrulamıştır
Bebekler büyüdükçe nöronların üretim süreci olan nörojenez yavaşlar Böylece hipokampus istikrar kazanarak anıları daha âlâ koruma eder
Bilim insanı Paul W Frankland’a nazaran hayatımız boyunca yaşadıklarımızın pek birden fazla aslında hatırlanmaya değmeyecek kadar sıradan şeylerdir Bir yetişkinin hafızasının sağlıklı olabilmesi için bir şeyleri hatırlama fonksiyonu yanı sıra bu pek çok gereksiz ve sıradan anıların temizleniyor olması da değerlidir Bazen unutmak hafızamız için çok daha faydalı olabilir
Peki siz bebeklik anılarınızı hatırlamak ister miydiniz Hatta anne karnındaki anılarınızı bile
Kaynaklar National Library of Medicine Nature NeuroScience İnanılmaz İspatlar Society for Research in Child Development The University of Queensland
