Jonas Verdickt, Belçika’nın küçük bir kasabasında yaşayan, tavukları olan sıradan bir vatandaş. Geçtiğimiz hafta bir sabaha büyük bir şaşkınlıkla uyanan Verdickt, dünyanın gündemine oturmuş durumda. Verdickt’in tavuklarından biri birdenbire horoz üzere ötmeye ve görünüşünde de değişimler yaşanmaya başladı.
Kümesinde hiç horozu olmayan ve yalnızca tavuk besleyen Verdickt, koronavirüs nedeniyle karantinada olduğu müddet boyunca hayvanlarıyla bol bol vakit geçirmiş. Bu mühlet boyunca ‘Belle’ isimli tavuğunun dişilikten erkekliğe ayrıntılarıyla izleyen Verdickt, tavuğunun daha sağlam bir ibik yapısına ve erkeksi duruşa da sahip olduğunu söylüyor. Pekala bu türlü bir şey nitekim mümkün olabilir mi? Bizim açımızdan son derece şaşırtan olan bu durum bilim insanları için epeyce olağan bir şey.
Tavuk nasıl horoza dönüşebilir?
Nadir de olsa bu türlü bir durumun görülebileceğini belirten uzmanlar, bunun büsbütün kromozomlarla alakalı bir şey olduğunu açıkladı. Uzmanlar, insanlarda olduğu üzere, tavuklarda da cinsiyeti belirleyen şeyin kromozomlar olduğunu belirtti. Yani hem dişi hem de erkek kuş cinslerinde iki özdeş Z kromozomu bulunuyor ve bunlar cinsiyetin belirlenmesini sağlıyor.
Kuş cinslerindeki farklı kromozomlar, ZW olarak aldandırılıyor. Bu kromozom farkı yüzünden dişi kuşlarda yalnızca bir tane gelişmiş yumurtalık bulunuyor ve bir tavuğun soldaki yumurtalığında kanser ya da kist üzere hastalık olursa, gelişmemiş sağ yumurtalık devreye giriyor. Bu noktada ise yumurtalık ve testis karışıyor ve erkeksi hormonlar salgılanıyor. Bunun sonucunda tavuklar birdenbire ötmeye başlayabiliyor ve hatta erkek cinsel özelliklerine bile sahip olabiliyor.
Muhtemelen Verdickt’in tavuğu da benzeri bir durumu yaşadı. Uzmanlar tavuğun kümesteki öteki tavukları dölleyebileceğini de açıkladı.
