Bireysellikten Uzak, Karamsarlığa Yakın: Cesur Yeni Dünya’dan Altered Carbon’a 15 Distopya Temalı Film ve Dizi

Amanda Seyfried ve Clive Owen’ın başrollerinde yer aldığı Anon, izleyiciyi kapalılık kavramının ortadan kalktığı bir cihana götürüyor. Andrew Niccol’un yazıp yönettiği sinemada, insanların her anısı kaydedildiği için rastgele bir cürüm işlenemiyor. Devletin tüm anılara ulaşabildiği, mahremiyet kavramının yok olmaya yüz tuttuğu bir nizama başkaldıran bir bayan ile bir dedektifin yolları kesişiyor.

Kevin Costner’ın başrolünde yer aldığı sinema, uzak bir gelecekte geçiyor. Dünyanın her tarafının sularla kaplı olduğu, buzulların eridiği ve tek kara modülünün bile olmadığını düşünün. Tüm beşerler, suyun üzerinde kendilerine bir hayat kurmak için çabalıyor. Yağmacılardan kaçan bir denizci son kara kesiminin varlığına inanıyor ve onu bulmak istiyor. Denizcinin yolu bir kızla kesişiyor ve efsaneye nazaran, bu kızın sırtında son kara modülüne giden yolun haritasının olduğu bir dövmesinin olduğu biliniyor.

Siz de 2051 yılına yanlışsız bir seyahate çıkmak ister misiniz? Geçtiğimiz yıl Amazon Prime’da gösterimi yapılan The Tomorrow War, uzaylılarla beşerler ortasındaki bir savaşı mevzu alıyor. Günümüzde başlayan sinemadaki beşerler, gelecekten gelen bir kümenin uyarısı ile 2051 yılına gidiyor. Chris Pratt, J.K. Simmons ve Yvonne Strahovski üzere oyuncular üretimde yer alıyor.

THX 1138; Yiğit Yeni Dünya ve 1984 üzere distopya tipinde yazılmış en uygun kitaplardan ilham alıyor. Bu distopik cihan, 25. yüzyılda geçiyor. Bireyin yalnızca kod ve sayılardan ibaret olduğu, hislere yer verilmeyen bu totaliter dünya tertibinde alışılmış ki tüm bu şartlara karşın sisteme karşı gelecek beşerler bulunuyor.

2169 yılına beğenilen geldiniz! Bu uzak gelecekte beşerler, 25 yaşından itibaren fizikî olarak yaşlanmıyor olsa da her şey göründüğü kadar hoş değil. Toplumsal eşitsizliği her saniyesinde hissettiren sinemada, vakit kavramı her şeyden kıymetli bir pozisyonda. Vakit, para ve güç demek! O denli bir sistem ki neredeyse her şey, üst sınıfın faydasına olacak biçimde işliyor. Herkes kolunda yazan saat müddeti kadar yaşama hakkına sahip ve o mühlet bir nevi para misyonu görüyor. Fakir insanların vefat kalım gayreti verdiği bu nizamda, zenginlerin her şeye sahip olmaya ve yaşamaya yetecek kadar vakti var. Başrollerinde Justin Timberlake ve Amanda Seyfried’ın yer aldığı sinema, başarılı bir distopik dünya temsili olarak listede yerini alıyor.

2043 yılındayız. Süratli nüfus artışı sonucu gerekli kaynakların tükenmeye başlaması ile yeni bir yasa getirilir ve insanların yalnızca birer çocuk sahibi olma hakkı olur. Daha fazla çocuk dünyaya gelirse bu çocuklar, paylaştırma sistemi ile uyutulup daha uygun bir gelecekte uyandırılır. İşte, bu türlü bir dünyada bir bayan; yediz dünyaya getirir ve doğum sırasında ömrünü yitirir. Bayanın ailesi, çocukların devlet tarafından alınıp uyutulmasını istemediği için bu durumu gizler. Bu nedenle yedizlerden her birinin yalnızca haftanın bir günü dışarı çıkabilme müsaadesi olur. Yedizler, sistemin işleyişinden ve devlet denetiminden kaçmaya çalışır.

Fütüristik sinemanın eski örneklerinden biri olan Logan’s Run ile 23. yüzyıla gerçek bir yola çıkıyoruz. Bu sefer ütopya olarak tasvir edilen bir dünya nizamı ile karşı karşıyayız. Minimal hayatlara sahip, keyifli ve çalışkan beşerler; 30 yaşına kadar yaşayabiliyor. Her ütopyanın, her an bir distopyaya dönüşebildiğini unutmamak gerek. Tıpkı bu sinemada olduğu gibi!

Netflix’te yayınlanan dizi, 2045 yılında İspanya’da geçiyor. Distopya sevenlerin izleme listesinde yer alabilecek bu üretim, birbirinden bariyer ile ayrılmış iki farklı dünya ortasındaki eşitsizliği ve totaliter rejimi bahis alıyor.

Son yıllarda isminden sıklıkla kelam ettiren Snowpiercer isimli dizi, bize farklı bir distopik cihan tasviri sunuyor. İklim değişikliği ve global ısınmayı bahis edinen üretimde 2027 yılındayız. Dünya buzullarla kaplı ve hayatta kalabilen insan sayısı epey az. Bu beşerler, daima hareket hâlinde olan Snowpiercer isimli trende hayatlarını sürdürmeye çalışıyor. Bünyesinde çokça sistem eleştirisi ve sınıf çatışması bulunan diziyi Netflix’ten izlemenizi öneririz.

Yunan Tuhaf Dalgası akımının en başarılı isimlerinden Yorgos Lantimos’un ilgi çeken sinemalarından biri olan The Lobster, distopya ve fütüristik sinema denilince akla gelen atmosferden daha farklı bir distopya örneği olarak karşımıza çıkıyor. Başrollerinde Colin Farrell ve Rachel Weisz’ın yer aldığı sinema, bekâr insanların kendilerine bir partner bulabilmek için gönderildiği bir merkezi mevzu alıyor. Bu insanların yalnızca 45 günü var, şayet bu müddette kendilerine bir partner bulamazlarsa da istedikleri bir hayvana dönüşüyorlar.

Aldous Huxley’nin kaleme aldığı tıpkı isme sahip kitabından uyarlanan Brave New World isimli dizi, uzak gelecekte geçen aslında ütopya diye isimlendirilen bir dünya sistemini bahis edinir. Dizide beşerler sınıflara ayrılır ve doğumundan itibaren her bireyin hayatı belirli olur. Herkesin keyifli olduğu bir sistemden bahsedilir, zira her sınıfa mensup bireye uykuda verilen eğitim ile memnun olduğu fikri aşılanır. Rastgele birinin karşılaştığı en ufak bir meselede soma ismi verilen uyuşturucular devreye girer. Bu sayede kimse mutsuz olmaz, daha doğrusu olamaz. O denli bir cihan düşünün ki hislere, sanata, aileye ve aşka yer yok. Yani insanı insan yapan bedeller ortadan kalkmış bir hâlde. Artık siz karar verin; bu bir ütopya mı, yoksa distopya mı?

Distopik dizi arayışında olanlar buraya gelsin! Tekrar farklı toplumsal sınıflar ve hayat gayreti bahisli, başarılı bir distopya örneği ile karşı karşıyayız. Dünyanın neredeyse tamamı, sefalet içinde yaşarken; yalnızca çok küçük bir küme insan, güçlü bir hayat sürer. İnsanların bu güçlü tarafa geçme bahtı olsa da yalnızca %3’ü bu talihi elde edebilir.

Yine bir bilim kurgu kitabından uyarlanan, başarılı Netflix dizisi olan Altered Carbon bizi 2385 yılına götürüyor. Teknolojinin korkutucu boyutlara ulaştığı bu distopik kainatta insan vücudu, ehemmiyetini yitiriyor. İnsanların şuurları çip yardımı ile farklı vücutlara aktarılabiliyor. Macera, aksiyon, polisiye ve bilim kurgu tiplerini bünyesinde barındıran bu diziyi kesinlikle izleme listenize almalısınız.

Bu sefer bize epeyce yakın bir gelecekte, 2027 yılındayız. Alfonso Cuaron’un yönettiği Children of Men, bize bayanların nedeni bilinmeyen bir formda kısırlaştırıldığı bir cihan temsili sunuyor. Son doğan bebeğin üzerinden 19 yıl geçiyor. Birçok insan ayrımcılığı ve kanunsuzluğu benimserken, başkaları içinde bulunduğu nizam için çaba ediyor.

Bilim kurgunun en kült örneklerinden biri olan 1982 üretimi Blade Runner’ın, 35 yıl sonra çekilen devamı niteliğinde olan bu sinemanın direktör koltuğunda Denis Villeneuve oturuyor. Ryan Gosling, Harrison Ford, Jared Leto üzere ünlü isimlerin yer aldığı sinemada, insan görünümlü replikantları yakalamak için son bir vazifeye hazır mısınız?