İki objeyi birbirine yapıştırmak için pek çok farklı metot vardır. Bunlardan en sık kullanılan ise yapıştırıcı husustur. Konutunuzdaki kolay bir objeyi tamir etmek için rastgele bir inşaat materyalleri satan dükkana ya da kırtasiyeye gittiğinizde bile sıradan bir yapıştırıcı bulabilirsiniz lakin mevzu endüstriyel objelerin yapıştırılmasına gelince olmazsa olmazınız epoksi adı verilen bir yapıştırıcı tipi olacaktır.
Epoksi nedir kesin bir cevabınız olmasa bile eminiz bir sefer olsun duymuşsunuzdur zira son derece sağlam yapısı nedeniyle hayatımızın pek çok alanında epoksi kullanımı ile karşılaşıyoruz ve hatta kendi işlerimizi kendimiz halletmeyi seviyorsak kullanıyoruz. Pekala bu yapıştırıcı cinsini bu kadar tanınan hale getiren nedir? Gelin epoksi nedir, ne işe fayda yakından bakalım ve kullanırken ya da seçerken dikkat etmeniz gereken noktaları görelim.
İçindekiler
Temelden başlayalım, epoksi nedir?
En temel tarifiyle epoksi, hem doğal hem de yapay olarak üretilmiş versiyonlarıyla kullanılan bir yapıştırıcı çeşididir. Yapıştırma özelliğinin nedeni polimer yapısıdır. Tekrarlayan büyük ya da küçük moleküllerden oluşan unsurlar polimer olarak isimlendirilir. Polimer yapı hem sağlam hem de esnektir. Bu özellikleri sayesinde hem günlük hem de endüstriyel pek çok alanda kullanılabilir.
Epoksi ne işe fayda?
Epoksi bir yapıştırıcı çeşididir ve haliyle temel olarak iki objenin yapıştırılması gayesiyle kullanılır. Bunun yanı sıra var olan objelerin üzerinde bulunan çatlakları ve kırıkları kapatmak için de kullanılabilir. Sıklıkla endüstriyel alanlarda kullanılır lakin yanlışsız materyalleri bulabilirseniz konutunuzdaki objeleri yapıştırmak için de epoksi kullanabilirsiniz.
Epoksinin iki farklı çeşidi vardır:
Tek bileşenli epoksi:
Tek bileşenli epoksi, iki farklı hususun birbiri ile etkileşime girmesi ile değil, tek bir unsurun ısı ile etkileşime girmesi sonucu yapıştırma misyonunu yerine getiren bir epoksi çeşididir. En az 200 derecede etkileşime girerek yapıştırma vazifesini yerine getirdiği için inşaat alanlarında pek sık kullanılmaz. Lakin inanılmaz bir esnekliğe sahip olduğu için elektronik aygıt modüllerinde, tıbbı aygıtlarda, kızılötesi teleskoplarda ve hatta füze ikaz sistemlerinde bile kullanılmaktadır.
İki bileşenli epoksi:
İki bileşenli epoksi, ısıdan bağımsız olarak iki farklı unsurun birbiri ile etkileşime girmesi sonucu yapıştırma misyonunu yerine getiren bir epoksi tipidir. İki farklı paket halinde satılan reçine ile çelik olarak anılan sertleştirici unsurun karıştırılması sonucu elde edilir. Uygulama sonrası tipine nazaran değişse de yaklaşık 24 saat içinde evvel kalın bir macuna, daha sonra ise yekpare sert bir materyale dönüşür.
İki bileşenli epoksinin yaygın olarak inşaat kesiminde kullanıldığını görebilirsiniz. Uygulama üzerinden 24 saat geçtikten sonra son halini alan malzemeyi sökebilmek için öncelikle alkol ya da tiner kullanarak yumuşatmanız ve son olarak kazıyarak çıkarmanız gerekir. Bu özelliği nedeniyle otomotiv ve havacılık üzere alanlarda sıklıkla kullanıldığını görmek mümkündür.
Epoksi nerelerde kullanılır?
- Elektronik aygıt parçalarında
- Tıbbı cihazlarda
- Kızılötesi teleskoplarda
- Füze ikaz sistemlerinde
- Otomotiv sektöründe
- Havacılık sektöründe
- Tekne yapımında
- İnşaat sektöründe
- Beton, taş ve metal gereç sabitlemede
- Dekoratif kalıpların sabitlenmesinde
Bir çeşit güçlü yapıştırıcı olan epoksinin kullanım alanlarından kimi bu haldedir. Örnekleri çoğaltmak mümkün zira güçlü bir yapıştırıcı denilince akla gelen birinci materyallerden bir tanesi epoksidir. O denli ki biraz sertleşerek macun kıvamına gelmiş bir epoksiyi düz bir halde yaydığınız vakit eşsiz bir yer elde etmeniz bile mümkün. Elbette maliyetini de hesaba katmak gerekiyor.
Epoksi seçerken dikkat etmeniz gerekenler:
Dayanıklılık ölçüsü:
Tüm epoksi yapıştırıcı çeşitlerinin üzerinde basınca, eğilmeye ve çekmeye karşı ne kadar güçlü olduğunun oranları verilmektedir. Hangi alanda kullanacağınıza ve kullandığınız objenin nelere maruz kalacağına bağlı olarak bu ölçülere dikkat etmelisiniz. Objenin birden fazla yüzeyinin mi yoksa tek bir yüzeyinin mi epoksi ile yapıştırılacağı da dayanıklılık ölçüsünde göz önüne alınması gereken noktalardan bir adedidir.
Kullanım mühleti:
Epoksi yapıştırıcılarda kap ömrü ve çalışma müddeti olarak iki farklı kullanım müddeti vardır. Aldığınız üzere çabucak kullanmaya başlayacaksanız kap ömrünün uzun olmasına gerek yoktur. Çalışma müddetini ise yapışma suratı olarak düşünebilirsiniz. Obje üzerine epoksiyi sürdükten sonra bir dizi düzenleme yapacaksanız süratli yapışan bir cins işinizi zorlaştırabilirsiniz. Epoksi güçlendikçe sertleşme yani yapışma müddeti uzayacaktır.
Akışkanlık ölçüsü:
Bir materyalin akışkanlık ölçüsü viskozite olarak isimlendirilir. Örneğin suyun viskozite bedeli bir oldukça yüksektir. Satın alacağınız epoksiyi hangi alanda kullanacağınıza bağlı olarak size en uygun viskozite kıymetine sahip malzemeyi seçmelisiniz. Kullanırken sağa sola sıçrama ve damlama durumlarını göz önüne aldığımız vakit viskozite kıymeti yüksek olan yani çok akışkan epoksileri tercih etmeniz önerilmiyor.
Suya karşı direnci:
Neredeyse tüm epoksi tipleri yapışıp da yekpara sert bir gereç haline geldiği vakit su geçirmez bir yapıya bürünür. Lakin bazıları vardır ki suyla temas ettikçe daha da sertleşir. Su masrafı ya da su borusu üzere sık sık su ile temas edecek objeleri yapıştırmak için bir epoksi kullanacaksanız suya değdikçe sertleşen çeşitleri tercih etmeniz sonucunda çok daha uzun ömürlü bir kullanım yakalayabilirsiniz.
Epoksi kullanmanın avantajları ve dezavantajları:
- Epoksi kullanmanın avantajları;
- Suya ve ısıya karşı son derece sağlamdır.
- Aklınıza gelen gelmeyen her alanda kullanılabilir.
- Bazıları bir saat üzere kısa bir müddette sertleşeceği için vakitten tasarruf sağlar.
- Epoksi kullanmanın dezavantajları;
- İki bileşenli epoksilerin kullanımı zordur.
- Yeterli havalandırma yoksa alanda bulunan şahısları rahatsız edecektir.
- Akışkan epoksiler istenmeyen noktalarda kalıcı izler bırakabilir.
Epoksi sıhhate ziyanlı mı?
Temizlikte en sık kullandığımız materyal olan çamaşır suyuna bile direkt maruz kaldığımız vakit ziyanlı olduğunu düşünürsek epoksinin de kesinlikle ziyanları olduğunu söylebiliriz. Ancak kullanırken eldiven takarsanız, kullandığınız alanın gereğince havalandırıldığından eminseniz, kullanırken maske takarsanız ve inançlı bir alanda saklarsanız yani gerekli tedbirleri alırsanız epoksinin direkt olarak, bilhassa sertleştikten sonra insan sıhhatine bir ziyanı yoktur.
Epoksinin çağdaş kullanımı:
Epoksi bir cins yapıştırıcı olsa bile bilhassa son yıllarda kendisine yeni bir alan daha kazandı, dekorasyon. Epoksinin akışkan ve şeffaf bir versiyonu kullanılarak içine farklı objeler ve renkler eklenmiş farklı dekorasyon gereçleri yapılıyor. Bu gereçler masa, sehpa ya da süs eşyası olarak kullanılıyor.
Epoksi ile kaplanan objeler dış şartlardan etkilenmediği için bu materyallerin içindekiler bir nevi ölümsüz hale geliyor. Hatta bu halde yapılan özel taban süslemeleri bile var. Yani epoksi artık bir cins sanat yapıtı materyaline haline gelmiş durumda.
Havacılık ve otomotiv üzere sayısız alanda kullanılan güçlü yapıştırıcı epoksi nedir, ne işe fayda gibi merak edilen soruları yanıtlayarak bu güçlü materyal hakkında bilmeniz gereken ayrıntılardan bahsettik. Şayet daha evvel bu cins bir gereç kullanmadıysanız işin ustalarından yardım almayı ihmal etmeyin.
