NASA nın yaklaşık 5 yıldır üzerinde çalıştığı DART projesi dün birinci testini muvaffakiyetle tamamladı Lakin Esenyurt escort şöyle bir nokta var DART ın maksat aldığı Dimorphos asteroidi 160 metrelik bir çapa sahipti Yani gökyüzünde dolaşan binlerce devasa meteoru düşündüğümüzde Dimorphos küçük sayılabilecek bir misyon
Gezegenimize bahsettiğimiz kadar Akbatı Olgun Escort büyük bir meteorun çarpması bize imkansız üzere geliyor olsa da bununla ilgili sayısız araştırma mevcut Çünkü Dünya yüzeyine her yıl binlerce meteor düştüğü biliniyor Bu sebeple de bir savunma düzeneğine Akbatı Sınırsız Escort sahip olmamız yaklaşan bir gök taşının yörüngesini değiştirebilmemiz hayli kıymetli
Dünya ya çarpma ihtimali olan birkaç gök taşı var
Bunlar içinde bilinen en büyük asteroidlerden biri Bennu Yaklaşık olarak 525 Akbatı Ucuz Escort metrelik bir çapa sahip olan Bennu nun 2100 lü yılların sonuna hakikat Dünya ya en yakın pozisyonda olması bekleniyor Gezegenimizin yer çekiminin asteroidin yörüngesini etkilemesi durumunda ise Bennu Dünya ya Akbatı Yabancı Escort çarpabilir
Son çalışmalara nazaran anlattıklarımızın gerçekleşme ihtimali 2100 2200 yılları ortasında 2700 de 1 2300 lü yıllarda gerçekleşme ihtimali ise 1750 de 1 olarak görülüyor Bize ufak bir ihtimal üzere gelse de bilim dünyası bu mevzuyu ziyadesiyle ciddiye alıyor
Bennu Dünya’ya çarparsa
Böyle bir durumda dinozorları yok eden gök taşı üzere bir tesir görmeyiz Bunun esas sebebi Bennu nun ünlü Chicxulub gök taşı kadar büyük olmaması Lakin doğal ki hiçbir tesiri olmayacağı manasına gelmiyor
Yaşanabilecek mümkün bir çarpışma halinde 1 1 milyar tondan fazla TNT patlamış üzere bir tesir görülebilir Bu da bölgesel olarak büyük bir yıkıma sebep olabilir Yani çok fazla yapı yerle bir olabilir hayvanlar ve beşerler ziyan görebilir Hatta birçoğu hayatını kaybedebilir
‘Dinozorların jenerasyonunu tüketen meteor’ olarak nam salmış Chicxulub Dünya ya neler yapmıştı
Dinozorları öldüren şey başlarına düşen devasa meteor sonucu ezilmeleri değildi Birçoğu bu formda de ölmüş olabilir lakin meteor daha büyük meseleler yarattı Örneğin denizin bir anda çekilip devasa tsunamilerle birlikte geri gelmesi üzere Fakat en büyük sorun bu da değildi
Yapılan araştırmalara nazaran dinozorların ölmesine sebep olan en büyük şey gök taşının büyük birçoklarının sülfürden oluşmasıydı Hakikaten Chicxulub Dünya ya çarptıktan sonra büyük bir sülfür gazı patlaması yarattı Gazın havaya karışması sonucu ise hava sıcaklığının donma düzeyine kadar düştüğü varsayım ediliyor Aynı vakitte da meteorun saldığı gazlar sonrası asit yağmurlarının görüldüğü düşünülüyor Bilim beşerlerine nazaran dinozorların kuşağı işte bu türlü tükendi
Benzer bir meteor bugün Dünya ya çarpsa ne olur
Chicxulub isimli gök taşının yaklaşık 10 15 km çapında olduğu varsayım ediliyor Yani yaklaşık olarak 9 km yüksekliğindeki Everest dağına yakın bir büyüklüğe sahipti Emsal bir meteor Dünya ya birinci çarptığı anda büyük bir kısmı parçalanacak ve devasa bir krater oluşmasına sebep olacaktır Lakin burada birkaç kıymetli nokta var Gök taşının hangi husustan oluştuğu üzere Çünkü Dünya ya çarptığı ve parçalandığı anda içindeki tüm mineraller dışarıya çıkacak ve havaya karışması kaçınılmaz olacaktır Olağan bu öbür tesirlerinin yanında biraz daha sönük kalabilir
Hiçbir ziyanlı mineral içermiyor olsa bile hem çarpmanın tesiriyle hem de meteorun parçalanmasıyla birlikte kilometrelerce büyüklükte bir alana toz bulutu yağacaktır Bununla birlikte meteor daha yeryüzüne düşmeden atmosfere girdiği üzere yanmaya ve parçalanmaya başlar Yani tüm bu felaket senaryoları meteor Dünya’ya düşmeden evvel başlayacaktır Etrafından savrulan yanan parçacıklar önlenmesi sıkıntı büyük yangınlara sebep olurken çarpmanın tesiriyle büyük tsunamiler asit yağmurları ve ani sıcaklık değişimleri yaşanması da epey yüksek bir ihtimal Gök taşının düştüğü konum da ziyadesiyle değerli olmakla birlikte günümüz teknolojisiyle bile bu türlü bir patlama sonrası hayatta kalmamız epey sıkıntı
500 km çapında bir gök taşı ise işleri çok daha fazla değiştirebilir
Discovery Channel’ın 2008 yılında paylaştığı görüntüye nazaran 500 km çapındaki gök taşı tüm gezegeni yok edebilecek yangınlara sebep olabilir Gerçekten gök taşı atmosfere girdiğinde yanmakla bir arada küçük modüllere da bölünecektir
Gök taşından kopan küçük sayılabilecek bu modüller Dünya’nın üzerine yağarak gezegenimizi alevler içinde bırakır Yangından kaçsak bile bu saatten sonra uzun müddet hayatta kalmamız neredeyse imkansız olacaktır
Peki NASA nın DART projesinde olduğu üzere devasa bir gök taşının yörüngesini değiştirebilir miyiz
DART projesinde gaye alınan Dimorphos asteroidi hayli küçük bir misyondu NASA mevzuyla ilgili yaptığı açıklamalarda şu an için daha büyük bir asteroidin yörüngesini değiştirmek için kâfi teknolojiye sahip olmadıklarını açıkladı Fakat DART ın başarılı olması bu teknolojinin gelişmesi ve Dünya ya büyük ziyanlar verebilecek asteroidlerin durdurulması için ilk adım olarak görülüyor
NASA nın neredeyse bir buzdolabı büyüklüğündeki uzay aracı DART bu türlü bir gök taşını hedeflediğinde vücudumuza çarpan sinek üzere tesir yaratacaktır Dinozorları yok eden Chicxulub üzere bir meteoru durdurmak için en az 56 DART a muhtaçlığımız var Lakin bu yapılsa bile devasa gök taşı yörüngeden çıkmayabilir Daha tesirli sonuçlar alınması ve daha büyük meteorları yok etmesi için gereken elektrik ve güç kaynakları da epey fazla Hiçbir bilim insanı şu an için daha büyük ve daha fazla DART ın bile bu türlü bir gök taşını engelleyip engelleyemeceğini tam manasıyla ön göremiyor
Konuyla ilgili çalışmalar ve araştırmalar sürerken NASA’nın vazifesinin başarılı geçmesi birçoğumuzda bilim kurgu sinemalarından alışık olduğumuz senaryoları görmeyeceğimize dair umut oldu Pekala gezegenimize yaklaşan devasa bir meteor olsa ve yapabileceğiniz son bir şey olsaydı siz ne yapardınız
Kaynaklar National Geographic Science Focus NASA Mint How Stuff Works
Görsel kaynakları WallHere
NASA’nın DART misyonuyla ilgili ayrıntılara buradan ulaşabilirsiniz
Gök taşının ne olduğuna buradan bakabilirsiniz
