24 Şubat tarihinde başlayan Ukrayna – Rusya Savaşı doğurduğu global krizlerden en değerlisi olan besin krizi ile dünyanın gündeminde yer alan en kıymetli hususlardan biri haline geldi.
Kriz derinleştikçe, fiyatlar arttıkça tahlil konusunda hem Ukrayna hem Rusya hem de Rusya’yı başka bir kutup olarak dünya sisteminden uzaklaştırarak yalnızlaştıran devletler ortak bir tahlil için arayış ve temaslarda bulunmaya başladı. İşte İstanbul’da imzalanan ve tarihe kıymetli bir diplomasi başarısı olarak geçen tahıl koridoru muahedesi bilhassa gelişmekte olan ve deniz yolu ile tahıl ihracatının yapıldığı Afrika üzere birçok bölgede önemli bir besin krizinin ve besin enflasyonunun oluşmasını önlemek için atılan çok kıymetli bir adım.
Anlaşma sonrasında hem BM Genel Sekreteri Guterres hem de Cumhurbaşkanı Erdoğan ın yaptığı açıklamalarda anlaşılıyor ki bu muahedenin imzalanması kolay bir süreç olmadı
Savaşı devam eden iki ülkenin birbirine karşı itimat duymasını sağlamak tıpkı anda şu üç muhtaçlığı karşılanmayı mecburî hale getirdi
uzun ve yapan bir görüşme trafiği
telaşların karşılıklı olarak giderileceği itimat buca escort ortamı
her iki taraf için de emniyetli ve şeffaf bir partner bulunması
Türkiye hem Karadeniz e kıyısı olması hem Montrö Boğazlar Sözleşmesi ni tek taraflı uygulama yetkisini elinde tutması NATO üyesi olarak Rusya ile Ukrayna ortasında çıkan savaşın barış ile sonuçlanması için her iki ülkenin de inancını kazanarak arabuluculuk rolünü üstlenmesi ve dünyada varlık gösteren global besin krizinin çözülmesi için İstanbul da kurulacak müşterek uyum merkezi ile birlikte askeri manada tüm güvenlik tedbirlerini temin ederek dünyaya nefes aldıracak yolu açması bakımından çok değerli bir rol üstlendi
Üstlenilen bu rol ve sorumluluğun başka ülkeler için kazanım ve Türkiye için mümkün risklerine bakarsak neler söyleyebiliriz
Rusya 24 Şubat tarihinden itibaren başlattığı savaş ile 2014 yılında Kırım ın ilhakında olduğu üzere dünya devletlerinin daha sessiz kalacağını Ukrayna nın parçalanmasına çok sert bir reaksiyon vermeyeceğini düşünürken bir anda kendini dünya ekonomik sisteminin dışında en değerli partnerleri ile uyuşmazlık içinde buldu Oligarkların ve iş adamlarının mal varlıklarına el konuldu atletleri birçok değerli turnuvadan men edildi Artık muhakkak bölgelerde Rusça konuşmak siyasi bir bildiri haline geldi Almanya savunma endüstrisini arttırırken silahlanırken NATO topraklarını korumak konusunda en ateşli açıklamayı yaptı
Tarafsızlığını bozan İsveç ve Finlandiya NATO ya üyelik sürecini başlattı Başka taraftan Rusya nın işgali milyonlarca Ukrayna vatandaşını Batı ya göçe zorlarken Batı Bloğu içerisinde Rus kültürünü gaziemir escort lisanını bu topraklara taşıyan milyonlarca insan farklılıkların azalmasında nüfus siyasetleri açısından bilmeden değerli bir tesir yarattı Rusya savaşı yalnızca Ukrayna toprakları ile sonlu tutsa da savaşın bedelini dünya geneline ödetecek bir strateji izledi Kendisini izole eden tüm devletleri göç güç ve besin alanında alternatifleri ile kısa müddette çözülemeyecek ya da atlatılmayacak bir krizin içine sürükledi
Avrupa ülkelerinden istekli olarak güç arzını düşürmesi istenirken evvelden yetiştirilen fakat günümüzde var olmayan kimi eserlerin tekrar canlandırılması talep edildi Rusya nın Ukrayna da petrol rafinelerini vurması ve sirkülasyonda artan maliyetler ihracatı farklı problemlerle karşı karşıya bıraktı Havaların çok ısınması sonucunda daha gözetici siyasetler uygulayan ülkeler de tahıl muhtaçlığını karşılamaktan uzak durunca bu sefer Rusya nın mayınların temizlenmesine ve üç limandan Türkiye ve BM nin garantörlüğünde tahıl ihracatına onay vermesine bir kural daha eklendi Rusya nın kendi eserlerinin de ihracatının yapılması
Böylece Putin yabancı basının söz ettiği tahıl korsanlığını bankaların besin alanında Rusya ya uygulanan ambargoların kalkması ve Rusya nın dünyaya kendi tahılının ihracatını yapmasına yarayacak yolu açması için kullandı
Tahıl koridoru mutabakatı muhakkak bir mühlet için 120 gün geçerli olacak Odessa Limanı da dahil olmak üzere üç limandan transfer sağlanacak mayınlar temizlenecek ve Rusya bu inançlı tahıl koridorundan Ukrayna ya saldırmazken Ukrayna da tahıl taşınan kargo gemileri ile ülkesine silah sokmayacak Kargo gemileri kılavuz izmir rus escort gemilerin eşliğinde limanlardan çıkarak Karadeniz e gelecek İstanbul da müşterek bir uyum merkezi ile ülkelerin karşılıklı güvenlik kaygılarının giderilmesi için kontroller gerçekleştirilecek
Peki riskler neler En büyük risk Montrö nün delinmesine ya da tekrar şekillenmesine neden olabilecek birtakım aksiyonların olma ihtimali Başka bir risk ise uydurma bayrak operasyonu ile Odessa da Rusya nın saldırısı ile NATO üzerinden gerçekleşecek bir müdahalenin yolunun açılması Doğal ki tüm bu riskler ince ince düşünülmüş ve karşı stratejiler geliştirilmiştir Alınan sorumluluğun ciddiyetinin memleketler arası devletler tarafından farkına varılmaması mümkün değil Bu manada Cumhurbaşkanı Erdoğan ın konuşmasında başka devletlerin bu sürecin işlemesindeki takviyesinin değerini vurgulaması kıymetliydi
Şu an dünyanın içinde bulunduğu sorunu çözmek için kıymetli bir adım atıldı Türkiye çok kıymetli bir diplomasi başarısı elde etti Dünyaya nefes aldıracak bir alan açtı
Bu muahede savaşın gidişatını değiştirir mi Dokümanlar imzalanırken Rusya ve Ukrayna tarafındaki yetkililerin yüz tabirinden ve Lavrov un en son açıklamalarından bunun pek mümkün olmadığını söyleyebiliriz Öbür taraftan tekrar de barış umudunu korumak hâlâ insan kalabildiğimizin bir işareti
