Hayatımız boyunca pek çok kez resmi bayram kutlamalarında konserlerde düğünlerde ve başka özel günlerde hazırlanan Cebeci Escort havai fişek şovlarına şahit olduk Her havai fişek gösterisinde de güya birinci kere bu türlü bir şey görüyormuşuz üzere büyülenmiş bir formda izliyoruz Şayet açık alanda değilsek evvel sesiyle irkilip Ankara Rus Escort sonra da heyecanla cama balkona koşturup gökyüzüne yansıyan ışık patlamalarını izlemek istiyoruz
Peki bu fevkalade parıltılı şeylerin nasıl çalıştığını ve arka arda düzgün formlarda patladığını hiç merak ettiniz mi Gelin Yenimahalle Escort havai fişeklerin tarihçesine ve bu sorunun karşılığına daima birlikte yakından göz atalım
Her şey bambu filizlerine doldurulan barut tozlarıyla başladı
Kökeni M S 800 lere dayanan havai fişeklerin Asya kıtasında Çin Hindistan ve Orta Doğu da ortaya çıktığı biliniyor 1295 yılında Marco Polo aracılığıyla evvel Avrupa ya taşınıyor Asırlar sonra da Amerika kıtasına yayıldığı biliniyor Birinci versiyonları bambu filizlerinin içine doldurulan barut tozlarının patlamasıyla ortaya çıkan havai fişekler vakit içinde gelişen teknoloji ve bilgi birikimiyle bugünkü versiyonlarına evrildi
Günümüzde de havai fişeklerin başrolünde barut bulunuyor Bu siyah minik tozlar tıpkı ateşli silahlar ve roketlerde olduğu üzere bir sistemde yer alıyor Düzeneğin fitili ateşlendiğinde gökyüzüne yükselip patlıyor Fakat düzenek yalnızca birinci ateşlemeyle bu renk ve ışık cümbüşüne dönüşmüyor Büyük silindir fünyelerin içinde katmanlar halinde yer alan barut kademeli bir halde patlıyor
Havai fişek silindirleri iki fitilden ve barutla doldurulmuş birden fazla katmandan oluşuyor
Bir havai fişek nizamı sırasıyla şu katmanlardan oluşuyor Silindir düzeneğin alt katmanında sağlam bir formda durabilmesi için harç katmanı bu tabakanın üzerinde barut tozu dolu bir kısım ve dış kısımdan içerdeki barut tozuna ulaşan bir ateşleme fitili bulunuyor Dış fitil ateşlendikten bir mühlet sonra iç kısımdaki barut tozuyla buluşuyor İçi barut modülleriyle dolu orta katmandaki yuvarlak bölmede iç kısımdaki barut tozuna gömülü bir fitil daha bulunuyor Üzerinde de birden fazla karton disk yer alıyor
Asıl büyük patlama barut topu gökyüzüne yükseldikten sonra gerçekleşiyor
İç kısımdaki baruta gömülü fitil de ateşlendiği sırada büyük bir itiş gücü orta katmandaki barut topunu üste yanlışsız hareket ettiriyor Açığa çıkan bu birinci güçle orta katmanın üzerindeki karton diskleri hareket ettiriyor ve barut topu düzenekten ayrılarak gökyüzüne yükseliyor Birinci patlama sırf asıl havai fişek gösterisini oluşturan barut topunu bir roket üzere üst fırlatmak için gerçekleşiyor Fitiller bir bakıma zamanlayıcı vazifesi görüyor Akabinde fitildeki ateş barut topunun içindeki barutlarla buluştuğunda birincisinden daha büyük bir güç açığa çıkıyor Böylelikle bizim aşina olduğumuz havai fişek gösterisi gerçekleşmiş oluyor
Orta katmanın içindeki barutların dizilimi havai fişeklerin hangi biçimde görüneceğini belirliyor
Birden fazla renk ve biçimde havai fişek görünümü mevcut Havai fişeklerin hali üste fırlatılan barut topundaki barutların ne halde dizildiğiyle ilgili Havai fişeklerin farklı renklerde görünmesi için de barutların etrafına bakır klorür mavi kalsiyum klorür turuncu baryum klorür yeşil üzere kimyasal unsurlar ekleniyor Gökyüzüne yükseldikten sonra gerçekleşen patlamayla açığa çıkan güç sayesinde bu renklendirici kimyasallar ısınıyor ve ısınan moleküller barutlar hangi biçimde dizildiyse o formda hangi rengi oluşturan kimyasal unsur kullanıldıysa o renkte görünüyor Bir örnekle açıklayalım Şayet kalp halinde dizilmiş barutlara baryum klorür unsuru eklenirse barutlar patladığında yeşil bir kalp hali görmüş oluruz
İşte bu harika görsel şölenin sahne ardında yer alan ayrıntılar bu halde Bu yazımızda sizlere havai fişeklerin genel çalışma prensiplerini ve farklı biçimlerde nasıl göründüğünü anlattık Daha fazla bu üslup içerikleri görmek isterseniz fikirlerinizi bizimle paylaşmaktan çekinmeyin
Kaynaklar HowStuffWorks Nature com Learn from the base Arkeofili
