İskan Politikası Nedir, Amaçları ve Sonuçları Nelerdir?

1299 yılında Söğüt te küçük bir beylik olarak kurulan Osmanlı yıllar içerisinde bir devlete yüzyıllar iskilip escort içerisinde ise bir imparatorluğa dönüşmüştür Toprakların genişlemesi için yapılan fetihler elbette birer askeri muvaffakiyettir fakat fethedilen toprakların elde tutulması büsbütün siyasi bir muvaffakiyettir Yüzlerce yıl süren bu siyasi muvaffakiyetin ardındaki Osmancık Escort en değerli nedenlerden bir tanesi ise gayrimüslim topraklarda uygulanan iskan siyasetidir

Rumeli başta olmak üzere Osmanlı nın fethettiği tüm Türk ve Müslüman olmayan topraklarda uygulanmış olan iskan siyaseti sayesinde hem Sungurlu Escort pek çok iç sorun çözülmüş hem de fethedilen toprağın Türk ve İslam kültürü ile tanışması sağlanarak lokal isyanların önüne geçilmesi amaçlanmıştır Gelin Osmanlı nın Rumeli de uyguladığı iskan siyaseti nedir Pamukkale escort yakından bakalım ve amaçları ile sonuçlarını görelim

Temelden başlayalım iskan siyaseti nedir

İskan siyaseti Osmanlı Devleti tarafından fethettiği gayrimüslim bölgelerde kalıcılığı sağlamak üzere uygulanan bir sistemdir İskan siyaseti kapsamında Rumeli başta olmak üzere Türk ve Müslüman nüfusun olmadığı fetih bölgelerine Anadolu daki Türk ve Müslüman olan halk yerleştirilmiştir

Kesin olmamakla birlikte iskan siyasetini uygulayan birinci Osmanlı padişahının Orhan Beyefendi olduğu düşünülüyor Askeri güç kullanılarak ele geçirilen topraklarda isyan çıkmaması devlet siyasetlerinin anlaşılabilir olması bölgenin kalkınması halkın devletin baskın kültürüyle tanışması ve farklı bölgelerde yaşanan çatışmaların durdurulması hedefiyle iskan siyaseti uygulanmıştır

İskan siyaseti nasıl uygulanmıştır

Osmanlı devrin gereği olarak kurulduğu günden beri etraf bölgelere fetihler düzenleyerek bu bölgeleri de topraklarına katmayı amaçlayan bir devlet olmuştur Etraf bölgelerdeki Türk ve Müslüman nüfusun fazla olduğu durumlarda fethedilen bölgelerde kalıcılık prensibi sağlanmıştır Fakat gayrimüslim nüfusun çok olduğu bölgelerde kazanılan askeri muvaffakiyet her an kaybedilme tehlikesiyle karşı karşıyadır

Bu kaybı önlemek isteyen Osmanlı fethettiği gayrimüslim bölgelere hem o bölgeyi kalkındıracak hem de nüfus yoğunluğunu değiştirecek Türk ve Müslüman beşerler göndermiştir Bu bireylerin başında dervişler gelmektedir Dervişlerin fetih bölgesinde açtıkları mescitler ve tekkeler hem halkı İslam ile tanıştırıyor hem de bölge için yeni bir merkez oluşturuyordu

Zamanında Osmanlı toprağı olan tüm bölgelerde bir ulu cami görmemizin nedeni iskan siyasetidir Zira iskan siyaseti kapsamında bölgeye gidenler birinci olarak bir ulu cami yaparlar Ardından bu cami etrafına öteki hayat alanları kurulur ve bölge için bir merkez oluşturulur Merkez dışında kalan bölgelerde ise köprüler medreseler çeşmeler çarşılar yapılarak mimari olarak da kültür yayılımı uygulanır

İskan siyasetinin gayeleri nelerdir neden uygulanmıştır

• Fetih bölgesinin Türkleşmesini sağlamak
• Fetih bölgesinde İslamiyeti yaymak
• Yörük ve Türkmenlerin kalıcı yerleşimini sağlamak
• İsyan ihtimallerini azaltmak
• Kavgalı aile ve aşiretlerin ortasını düzeltmek
• Fetihleri kalıcı hale getirmek

Fetih bölgesinin Türkleşmesini sağlamak

Osmanlı tarihteki en büyük Türk devletlerinden bir adedidir Devlet içerisinde pek çok din ve milletten insan yaşasa bile Osmanlı kuruluşundan yıkılışına kadar bir Türk devleti olmuştur Bu nedenle fethettiği bölgelerde yaşayan farklı milletlerden insanların Türk kültürünü tanımaları kabul etmeleri ve hürmet duymaları son derece değerlidir

Fetih bölgesinde İslamiyeti yaymak

Osmanlı tarihteki en büyük İslam devletlerinden bir adedidir Esasen İslamiyetin temelinde de gaza ve cihat anlayışı vardır Bu anlayışa nazaran tüm gayrimüslimlerin İslam ile tanışmaları istenir Osmanlı da bir İslam devleti olarak fethettiği gayrimüslim topraklarındaki beşerler ortasında bu dini yaymak istemiştir Fakat hiçbir fetih bölgesinde zorlama yapılmamış herkes kendi inancını yaşamakta özgür bırakılmıştır

Yörük ve Türkmenlerin kalıcı yerleşimini sağlamak

Türkler göçebe bir millettir kanımızda var Osmanlı ne kadar büyürse büyüsün her vakit Yörük ve Türkmen olarak isimlendirilen göçebe topluluklar vardı Göçebeler devlet otoritesi ile pek anlaşamadığı için onların yerleşik hayata geçmesi son derece değerliydi Yeni fethedilen topraklara bazen zorla da olsa göçebe Türkler yerleştirilmiştir

İsyan ihtimallerini azaltmak

Güçlü bir askeri güç ile karşı tarafın ordusunu yenmek ve o bölgeyi fethetmek kolaydır Fakat yerel halkın isyanlarını bastırmak kolay değildir Devlete bağlı Türk ve Müslümanların o bölgeye yerleştirilmesi isyan ihtimallerini azaltır Birebir vakitte iskan siyaseti ile fethedilen bölge kalkındırıldığı için mahallî halk Osmanlı yı bir işgalci olarak görmez Yüzlerce yıl boyunca isyan olmamasının da temel nedeni budur

Kavgalı aile ve aşiretlerin ortasını düzeltmek

İskan siyaseti kapsamında fethedilen bölgeye gönderilenler birden fazla vakit kendi istekleriyle gitmiştir lakin bazen devlet tarafından sürgün edilenler de vardır Bilhassa Anadolu da çatışmalara neden olan aileler ve aşiretler ortasındaki arbedeler sık sık bir ailenin iskan edilmesi ile çözülmüştür Bu iskan bazen müddetli bazen de süresiz olmuştur

Fetihleri kalıcı hale getirmek

Osmanlı Devleti nin büyük askeri gücünü düşündüğümüz vakit fetihlerin basitçe gerçekleştiğini söylemek mümkün Fakat Türk ve Müslüman bir ülkenin toprağı haline gelen o bölgede Türkler yoksa ezan okunmuyorsa bayrak dalgalanmıyorsa ve başka kültürel yapılar oluşmamışsa fetih anlamsız hale gelir İşte iskan siyaseti bu fetihleri kalıcı hale getirmek maksadıyla yapılan toplumsal çalışmalardır

İskan siyasetinin sonuçları nelerdir

Sonraki yıllarda her biri emperyalist güçlerin kışkırtması sonucu isyan ederek ayrılsalar bile fetih ile isyan ortasındaki müddete baktığımız vakit Balkanlarda ve Rumeli de yaşayan halkların iskan siyaseti sayesinde yüzlerce yıl boyunca barış içinde yaşadıklarını söyleyebiliriz Hatta Osmanlı nın yıkılması sonrası bu bölgelerde yaşanan dehşetli olayları düşündüğümüz vakit iskan siyasetinin ne kadar başarılı bir sulh sağladığını görmek mümkün

Osmanlı Devleti tarafından yüzlerce yıl boyunca uygulanan iskan siyaseti sayesinde Balkanlarda ve Rumeli de hem Türk nüfusu artmış hem de İslamiyet yayılmıştır Atıl durumda olan bölgeler kalkındırılmıştır Bugün bile bu bölgelere gittiğiniz vakit hiç merkezi olmayan yerlerde bile Osmanlı mimarisi ile oluşturulmuş yapılar görmeniz mümkün Bu nedenle iskan siyaseti istimalet yani cezbedici uzlaştırıcı fetih siyaseti olarak da isimlendirilmektedir

Osmanlı Devleti tarafından yüzlerce yıl boyunca gayrimüslim bölgelerde uygulanmış olan iskan siyaseti nedir sorusu üzerinden bu siyasetin emellerini ve sonuçlarını inceledik Elbette eleştirilecek sayısız nokta vardır lakin kılıçla ele geçirdiği topraklarda barışı sağlamak için bu kadar uzlaştırıcı adımlar atan en büyük devletin Osmanlı olduğunu unutmamak gerekiyor