27 Mart 1939 tarihinde Ankara’da dünyaya gelen Kartal Tibet, epeyce genç bir yaşta oyunculuğa başladı. Özellikle 1970’li yıllarda yani Türk sinemasının Yeşilçam periyodunda ortalarında Hülya Koçyiğit, Türkan Şoray, Fatma Girik, Hale Soygazi ve Filiz Akın üzere Türk sinemasının efsane isimlerinin olduğu bayan oyuncularla kıymetli sinemaların başrolünü paylaştı. Elbette Kartal Tibet’in hayat verdiği en değerli karakterlerden bir tanesi Tarkan’dır.
Kartal Tibet 1977 yılında bu sefer kameranın gerisine geçti. Belki rol aldığı sinemalardan çok daha fazlasının direktörü, senaristi ve imalcisi oldu. Kendisinin pek çok televizyon dizisinde de imzası bulunmaktadır. 2002 yılında Altın Portakal Sinema Şenliği Hayat Uzunluğu Onur Ödülü’ne layık görülerek mesleğini taçlandırmıştır. Maalesef kendisi 1 Temmuz 2021 tarihinde ortamızdan ayrıldı. Miras olarak ise izlemeye doyamadığımız sayısız sinema bıraktı.
Kartal Tibet’in yönettiği unutulmaz sinemalardan kimileri:
En komik bilim kurgu: Japon İşi
- Tür: Bilim Kurgu, Romantik, Komedi
- Yıl: 1987
- Yönetmen: Kartal Tibet
- Oyuncular: Kemal Sunal, Fatma Girik, Sümer Tilmaç
- IMDb: 6.1
Ülkemizde güldürü ve bilim kurgu tipini en başarılı halde birleştiren üretimlerden bir tanesi olan Japon İşi sinemasında, aşık olduğu bayanın robotuna kavuşan bir adamın kıssasını izliyoruz. Başak bir gazino müzikçisidir. Rakip gazino işverenleri onun peşindedir. Kendi halindeki Veysel ise Başak’a aşıktır. Bir mühlet konutunda konuk ettiği Japon bilim adamı, ülkesine döndüğü vakit Başak’ın gerçekçi bir robotu yaparak Veysel’e ikram eder. Lakin gazino işverenleri bu robotu buldukları vakit işler hayli karışır.
Kemal Sunal iki rolde: Şabaniye
- Tür: Komedi
- Yıl: 1984
- Yönetmen: Kartal Tibet
- Oyuncular: Kemal Sunal, Çiğdem Tunç, Erdal Özyağcılar
- IMDb: 6.2
Usta oyuncu Kemal Sunal’ı hem Şaban hem de Şabaniye olarak iki farklı rolde izlediğimiz Şabaniye sinemasının senaryosu da Kartal Tibet tarafından kalem alımıştır. Şaban, kan davası nedeniyle yıllardır tedirgindir. Onu buldukları vakit ise kaçmak için kadın kılığına girerek Şabaniye olur. Şans bu ya Şabaniye hem ünlü bir müzikçi olur hem de Şaban’ın kan davalılarından biri ona aşık olur. Şaban da kan davalısının kızına aşık olunca işler uygunca komik ve içinden çıkılmaz bir hal alır.
Cennet Mahallesi’nin atası: Gırgıriye
- Tür: Güldürü, Müzik
- Yıl: 1981
- Yönetmen: Kartal Tibet
- Oyuncular: Gülşen Bubikoğlu, Adile Naşit, Müjdat Gezen
- IMDb: 6.2
Modern bir versiyonunu Cennet Mahallesi dizisinde izlediğimiz Gırgıriye’nin bir de Gırgıriye’de Cümbüş isimli devam sineması vardır. Gırgıriye sinemasında Sulukule’de yaşayan romanların eğlenceli dünyasına konuk oluyoruz. Bayram ve Güllüye birbirlerine aşıklardır lakin kavuşamazlar zira aileleri ortasında bitmeyen bir hengame vardır. Bayram ve Güllüye’nin rakip gazinolarda sahneye çıkmaları işleri eskisinden daha da gergin hale getirir lakin ne kadar arbede olursa olsun bu mahallede kimse müzik duyunca dayanamaz.
Ezel üzere bir intikam öyküsü: Sosyete Şaban
- Tür: Güldürü, Dram
- Yıl: 1985
- Yönetmen: Kartal Tibet
- Oyuncular: Kemal Sunal, Perihan Savaş, Kenan Pars
- IMDb: 6.9
Sosyete Şaban sinemasını daha evvel izlemediyseniz hayli şaşıracaksınız zira sinema, bir intikam kıssası anlatıyor. Şaban Ağa ile Peri, beşik kertmesidirler. Peri, Amerika’da eğitim alıp döndüğü vakit babasının işlerinin makûs olduğunu ve kurtulmanın tek yolunun Şaban Ağa ile evlenmek olduğunu öğrenir. İstemeyerek evlenir ve düğün gecesi paraları alarak kaçar. Şaban Ağa üzülmüştür, intikam almak ister. Yıllar sonra Peri, Dilaver Beyefendi isimli son derece kibar biriyle tanışır. Bu kibar beyefendiye aşık olan Peri, karşısındakinin yıllar evvel dolandırıp kaçtığı Şaban Ağa olduğunu çok sonra anlayacaktır.
Sevdiği kızın gönlünü kazanabilecek mi: Ortadirek Şaban
- Tür: Komedi
- Yıl: 1984
- Yönetmen: Kartal Tibet
- Oyuncular: Kemal Sunal, Bahar Öztan, Ergun Köknar
- IMDb: 7.2
Şaban kendi halinde, ismi üstünde ortadirek bir mahalle delikanlısıdır. Gönlünü mahallenin hoş kızı Bahar’a kaptırmıştır. Lakin Şaban’ın güçlü bir rakibi vardır, Erkan. Erkan pek çok spor branşında başarılı, güçlü, kuvvetli biridir. Yani Şaban’ın işi zordur. Şaban ile Erkan ortasında Bahar’ın gönlünü kazanabilmek için amansız bir gayret başlar. Derken devreye Arap Piri Adnan Bıçakçı girer. Bu noktadan işler çok daha komik ve karmaşık bir hal alacaktır.
Şaban Ballıses: Şark Bülbülü
- Tür: Komedi
- Yıl: 1979
- Yönetmen: Kartal Tibet
- Oyuncular: Kemal Sunal, Ayşen Gruda, Ayşen Cansev
- IMDb: 7.5
Şaban ile Hatice beşik kertmesidir ve birbirlerine aşıktırlar. Lakin Hatice’nin babası başlık parası istediği için Şaban devamlı para biriktirmeye çalışır ve bir türlü kavuşamazlar. Zülfo Ağa’nın da gözü Hatice’dededir ve bu nedenle Şaban’ı köyden kovar. Şaban son deva olarak İstanbul’a gelip hayatta kalmaya çalışır. Tesadüfün iğne deliği olaylar sonucunda gazino sahnelerinde ünlü olup Şaban Ballıses olarak tanınmaya başlayan Şaban, köye dönerek hem sevdiği kızı hem de intikamını almaya karar verir.
Para memnunluk getirmez: Milyarder
- Tür: Güldürü, Dram
- Yıl: 1987
- Yönetmen: Kartal Tibet
- Oyuncular: Şener Şen, Uğur Yücel, Tulug Çizgen
- IMDb: 7.6
Milyarder, epey komik olmasına karşın sadakat, inanç, onur, ikiyüzlülük üzere pek çok kavramı da derinlemesine işleyen ağır bir dramdır. Mesudiye tren istasyon amiri olarak hayatını sürdüren Mesut’un hayatı bir yılbaşı gecesi değişir, büyük ikramiye ona çıkmıştır. O güne kadar yüzüne bile bakmayan ailesi bir anda değişir. Ailesinin ve etrafının ona karşı gösterdikleri bu çıkarcı hal nedeniyle milyarder olmasına karşın memnun olamayan Mesut’u kabus dolu geceler beklemektedir.
Eleştirel bir güldürü: Davaro
- Tür: Macera, Komedi
- Yıl: 1981
- Yönetmen: Kartal Tibet
- Oyuncular: Kemal Sunal, Şener Şen, Adile Naşit
- IMDb: 8.1
Memo, sözlüsü Cano ile evlenmek için yıllarca Almanya’da çalışmış ve başlık parası toplayarak köyüne dönmüştür. Lakin kan davalısı Sülo’yu öldürmeden evlenmesi töreye uygun değildir. Tam evleneceği gün Sülo’nun ortaya çıkması bütün işleri bozar. Sülo’yu öldürmek istemeyen Memo bir plan yapar lakin bu plan işleri yeterlice içinde çıkılmaz bir hale sokar. Davaro sineması mizah ögesi yüksek lakin eşkıyalık, kan davası üzere mevzulara da eleştirel yaklaşan epik bir anlatıdır.
Usta işi siyasi hiciv: Zübük
- Tür: Güldürü, Polisiye
- Yıl: 1980
- Yönetmen: Kartal Tibet
- Oyuncular: Kemal Sunal, Nevra Serezli, Kadir Savun
- IMDb: 8.5
Türk mizah dünyasının usta ismi Aziz Nesin tarafından kaleme alınan tıpkı isimli romanın sinema uyarlaması olan Zübük sineması, dolandırıcı bir siyasetçinin kıssasını anlatıyor. İbrahim Zübükzade milletvekili olarak meclise girmiş ancak üçkağıtçı biri olduğu için meslekten men edilmiştir. Fakat o bir halde yolunu bulur ve ilçesinin gözbebeği haline gelir. Kemal Sunal’ın hayran bırakan performansıyla taçlanan Zübük sineması, siyasi hicivleri ile dikkat çekiyor.
Sen de paşasın, ben de paşayım: Tosun Paşa
- Tür: Tarihi, Komedi
- Yıl: 1977
- Yönetmen: Kartal Tibet
- Oyuncular: Kemal Sunal, Şener Şen, Adile Naşit
- IMDb: 8.9
Daha evvel buradaki yazımızda gerçek bir hayat kıssasından uyarlandığını anlattığımız Tosun Paşa sineması, iki düşman ailenin Yeşil Vadi isimli bir yeri ele geçirme uğraşlarını anlatıyor. Sözü geçmesi için meskenin uşağı Şaban’ı Tosun Paşa üzere gösteren ailenin planları, gerçek Tosun Paşa’nın ortaya çıkması ile alt üst olacaktır.
Türk sineması Yeşilçam devrinin efsane ismi Kartal Tibet tarafından yönetilen unutulmaz sinemalardan kimilerini listeleyerek kısaca anlattıkları öykülerden bahsettik. Elbette bu liste çok daha uzun olabilirdi. Kartal Tibet’in yönettiği en sevdiğiniz sinemaları yorumlarda paylaşabilirsiniz.
