Astronomların ilgilendiği hususlardan biri de gezegenlerin oluşumu. Bu süreci ortaya çıkarmanın hem gezegenimizi daha güzel anlamaya yardımcı olacağına inanılıyor. Bu çalışmalarda odaklanılan bir yapı, gelişmekte olan bir bebek gezegeni barındırıyor.
Bilim insanları geliştirdikleri yeni formüller sayesinde protogezegen disklerinde gizli olan küçük gezegencikler ortaya çıkarılabiliyor. Son araştırmada da bu cins bir çalışma kullanılırken, bir gezegenin doğumuna şahit olma fırsatı da doğmuş oldu.
Önce her şey sahiden de gaz ve toz bulutuymuş
Daha evvel çok sık duyduğumuz “Her şey evvel bir gaz ve toz bulutuydu” ifadesinin doğruuğunu kanıtlarcasına, bilim insanları belirli bir yörüngede dönen ve ağırlaşmış gaz ve toz bulutlarını inceleyerek bebek gezegenleri ortaya çıkarmaya çalışıyor. Bu oluşum halindeki yapılara protogezegen diski ismi veriliyor. Harvard & Smithsonian Astrofizik Merkezi’nden astronomların geliştirdiği yeni prosedür sayesinde, Güneş Sistemi içinde yer alan Satürn ya da Neptün’e misal boyutlarda olması beklenen bir bebek gezegen ortaya çıkarıldı. Bu keşif, 14 Eylül tarihli The Astrophysical Journal Letters adlı mecmuada de yayımlandı.
Keşfin akabinde 518 ışık yılı uzaklıktaki LkCa 15 adlı diski incelemeye koyulan araştırmacı Feng Long ve grubu, yaptıkları çalışmalarda 2019 yılından bu yana disk hakkında elde edilen bilgileri derleyerek işe başladı. Sonrasında yapılan çalışmalarda, bu gaz ve toz bulutunun içinde bir değişiklik olduğu gözlemlendi. Bir husus kümesi ve bir yay yapısı, birbirleri ile 120 derece açı oluşturacak formda hareket ediyordu.
1 ila 3 milyon yıl kadar evvel doğmuş olabilir!
Bilim insanları, bu cins açıların tabiatıyla oluşmadığını, ayrıca diski oluşturan unsurların de kendi yıldızları ve bir gezegen tarafından oluşturulan kütle çekim alanında aşikâr bir döngüye sahip olduklarını ortaya çıkardı. Yapılan matematiksel modelleme çalışmaları da, kümelenen unsur ile oluşan yay biçimi ortasında 60 derecelik bir açıyla bir gezegen olması gerektiğini ortaya koydu. Bu gezegenin boyutu ise şimdilik Satürn ya da Neptün boyutlarında. Yaşı ise 1-3 milyon yıl arasında olduğu varsayım ediliyor. Yani kozmik ölçekte düşünürsek, neredeyse az evvel doğmuş bir gezegen bile diyebiliriz.
Teknolojik kısıtlamalardan ötürü yeni oluşan bir gezegenin görseline ulaşmak yakın vakitte pek gerçekleşecek üzere değil lakin bu çeşit metotlar, gelecekte yeni bebek gezegenleri gözlemlemeyi mümkün kılabilir üzere gözüküyor. Araştırmacılar da bunu umuyor.
