Hayatlarımız giderek daha fazla uygulamalar ve akıllı aygıtlar etrafında şekilleniyor. Her geçen gün dizüstü bilgisayarlarımızda yahut telefonlarımızda daha fazla zaman harcıyoruz. İşte bu kullandığımız teknolojik aygıtların tümünün art planında onların çalışmasını sağlayan kodlar bulunmaktadır.
Özellikle son yıllarda, kodlama alanında çok çeşitli iş fırsatları ortaya çıkmıştır. Her ne kadar farklı bir alanda çalışıyor olsanız bile, muhtemelen bu kod satırlarıyla karşılaşmışsınızdır. Kodlamanın tam olarak ne olduğunu ve nasıl yapıldığını merak ediyorsanız, bu soruların karşılıklarını alabileceğiniz yazımızı okumaya devam edebilirsiniz.
İçindekiler
Temelden başlayalım, kodlama nedir?
Basit bir sözle, kodlama bir çeşit irtibat kurma tekniğidir. Nasıl beşerler birbirleriyle anlaşabileceği lisanlarda irtibat kuruyorsa, tıpkı halde beşerlerle bilgisayarlar da çeşitli lisanlar aracılığıyla iletişim kurmaktadır. Bu lisanlar programlama lisanları olarak bilinir ve bu lisanlar üzerinde kod yazma sürecine de kodlama denir.
Yazılan kodlar, bir bilgisayara hangi hareketleri gerçekleştirmesi gerektiğini söz eder. Kod yazarak, bilgisayarlara ne yapacaklarını çok daha süratli bir biçimde aktarabilirsiniz. Birebir biçimde kodlama yaparak web siteleri tasarlayabilirsiniz, uygulamalar yapabilirsiniz yahut çeşitli dataları işleyebilirsiniz.
Peki kodlama ne işe fayda?
Kodlama, web siteleri yahut çeşitli yazılımlar geliştirmek üzere birçok farklı hedef için kullanılır. Bilhassa son yıllarda meydana gelen süratli teknolojik gelişme, kodlama ile yapılabilecek birçok yeni çalışma alanı ortaya çıkarmıştır. Kodlama aracılığıyla geliştirilen teknolojiler, binlerce çalışma saatini yahut analog makineleri daha süratli ve daha emniyetli sistemler haline getirmiştir. Bunların yanı sıra konutumuzda kullandığımız mikrodalgalardan güç santrallerine kadar her şeyde kodlamanın etkisi bulunmaktadır.
Kodlama nasıl yapılır, nereden başlanmalı?
“Kodlama nasıl yapılır? sorusuna karşılık vermeden evvel nasıl bir cinste kodlama yapmak istediğinizi araştırarak karar vermeniz gerekiyor. Bu kararı vererek hem üzerinde çalışmak istediğiniz programlama lisanını seçmiş olacaksınız hem de nasıl bir öğrenme tekniği izleyeceğinize karar vermiş olacaksınız.
Kodlama yapmak için öncelikle rahatça çalışabileceğiniz bir bilgisayara sahip olmanız gerekiyor. Daha sonra üzerinde çalışmaya karar verdiğiniz programlama lisanı ile ilgili gerekli programları indirebilirsiniz. Python, Java, Kotlin, Swift, C# ve C++ üzere en popüler programlama lisanlarından birini seçerek çalışmaya başlayabilirsiniz. Bu programlama lisanları ile ilgili eğitimlere çeşitli eğitim siteleri yahut yazılı dökümanlar aracılığıyla ulaşabilirsiniz.
Kodlama lisanları nelerdir?
Üzerinde çalışmalar yapmak için seçebileceğiniz birçok kodlama lisanı bulunmaktadır. Ancak bu kodlama lisanları farklı maksatlarla kullanılabiliyor. Örneğin, bir web sitesi tasarlamak istiyorsanız HTML, CSS, JavaScript ve Java üzere lisanları öğrenmeniz gerekiyor. Şayet mobil uygulama geliştirmek istiyorsanız Swift (iOS) yahut Java(Android) öğrenebilirsiniz. Şayet hangi kodlama lisanını seçeceğiniz konusunda kararsız iseniz sizler için tanınan programlama lisanlarını derledik.
Python
Python birinci olarak 1990’ların sonlarında Guido van Rossum tarafından geliştirilmiştir. Guido, programcıların sık sık karşılaştığı sorunları çözebilecek bir kodlama lisanı ortaya çıkarmak istedi. İlerleyen yıllarda Google dahil birçok şirketin geliştirme çalışmaları için Python kullandığını açıklamasının ardından çok süratli bir halde popülerliğini arttırdı. Bilhassa Makine Öğrenmesi algoritmaları, Bilgi Bilimi projeleri ve daha birçok çalışma için birincil kodlama lisanı haline geldi.
C++ ve Java üzere başka üst seviye kodlama lisanlarıyla karşılaştırıldığında, kodlama yapan kişinin daha az kod yazmasına imkan tanır. Kısaca, Python okunması ve yazılması epey kolay bir lisandır.
Java
Java, bilgisayarlar, taşınabilir aygıtlar, oyun konsolları, tıbbi aygıtlar ve daha daha birçok alanda kullanılan nesne yönelimli bir kodlama lisanıdır. Java’nın genel olarak kuralları C ve C++ lisanlarına dayanmaktadır. Java ile kodlama yapmanın en büyük avantajlarından biri taşınabilir olması. Yani dizüstü bilgisayarınız ile yazdığınız bir Java kodunu mobil cihaza kolaylıkla taşıyabilirsiniz.
Java ve JavaScript’in farklı kodlama lisanları olduğunu anlamak da değerlidir. Java kodunun derlenmesi gerekirken, JavaScript ile yazılan kodların derlenmesi gerekmez. Bunların yanı sıra JavaScript’in çalışma alanı web tarayıcıları ile sınırlıyken Java rastgele bir yerde basitçe çalıştırılabilir.
JavaScript
JavaScript, web sitelerinikullanıcılar için daha kullanışlı ve etkileşime girebileceği bir hale getirmek için kullanılan obje yönelimli bir kodlama lisanıdır. 1995 yılında Netscape Navigator için geliştirilmiş olan JavaScript, günümüzün en tanınan kodlama lisanı kabul edilmektedir.
Yani JavaScript çoklukla, bir web sayfasına etkileşim ve fonksiyonellik eklemek için kullanılıyor. Bunun yanı sıra oyun ve taşınabilir uygulama geliştirmede de yaygın olarak kullanılmaktadır.
Kotlin
Kotlin, JetBrains tarafından oluşturulan ve Android uygulamalarını programlamak için kullanılabildiği için tanınan hale gelen açık kaynaklı bir programlama lisanıdır. 2010 yılında JetBrain tarafından geliştirilen bu lisan, 2012’de açık kaynak haline getirildi.
Aslında, Google’ın Kotlin’i destekleyeceğini açıkladığı sürece kadar pek tanınan bir lisan değildi. Kısa bir müddet içerisinde uygulama geliştiricileri ortasında popülerlik kazanmaya başladı. Şu an Android için geliştirmeler yapan şahısların %72’sinin tercihi haline geldi.
Swift
Swift, Apple tarafından geliştirilen ve Objective-C’de yer alan teknikleri temel alan, bunları daha kısa ve daha kolay okunabilir bir formda modernize eden bir Apple kodlama lisanıdır. Swift, Objective-C üzere daha eski lisanlarla karşılaştırıldığında, öğrenmesi ve okuması daha kolay bir lisandır. Bilhassa sunucular ile uyumlu olduğu için Apple Platformları (iOS, iPadOS, macOS, tvOS, watchOS) ve daha fazlası için popüler bir lisan haline gelmiştir.
İlk tanıtıldığı WWDC 2014’ten bu yana muazzam bir biçimde büyüdü ve bu lisanın sahip olduğu geliştirici topluluğu büyümeye devam ediyor.
HTML
HTML, web sitelerin oluşturulması için kullanılan bir kodlama lisanıdır. HTML ile bir sayfanın bir internet tarayıcısı tarafından nasıl görüntüleneceği belirlenir. 1990’ların sonuna hakikat fizikçi Tim Berners-Lee tarafından oluşturulan bu lisan, yıllar içinde daima olarak revize edildi ve güncellendi.
Şu anda bu makaleyi okuduğunuz sayfa da dahil olmak üzere internette giriş yaptığınız web sayfalarının birden fazla bir HTML belgesi olarak saklanır. Yani, web siteleri aslında depolanan birer HTML sayfasıdır. Bir sayfaya giriş yaptığınızda aslında belgelerin depolandığı sunucudan bir HTML sayfası çağırmış oluyorsunuz. Daha sonra kullandığınız internet tarayıcısı HTML’i ayrıştırır ve sayfayı tasarlandığı biçimde imgeler.
CSS
CSS, HTML ile kodlanan web sitelerini görsel olarak şekillendiren bir programlama lisanıdır. Bu tasarım lisanının kendine has kuralları vardır. 1994 yılında Håkon Wium Lie ve World Wide Web iştiraki ile geliştirildi. O yıllarda, web sayfaları çoklukla yalnızca HTML ile oluşturuluyordu.
HTML ile birlikte web sayfalarını daha fazla biçimlendirmek için tanıtılan CSS, kısa bir müddet içerisinde birçok web sayfasında kullanılmaya başlandı. Günümüzde HTML ve JavaScript ile birlikte CSS, World Wide Web’i destekleyen temel kodlama dillerinden biridir.
C++
C++, yazılımlar oluşturmak için kullanılan bir kodlama lisanıdır. Farklı fonksiyonlar yerine objelere odaklanan obje yönelimli bir lisandır. C++, C lisanını daha fazla genişletmek ve geliştiricilere bellek ve sistem kaynakları üzerinde daha fazla denetim sağlamak için 1979 yılında Bjarne Stroustrup tarafından icat edildi. Geliştirildiği birinci günden bu yana C++, geliştiriciler tarafından en fazla tercih edilen lisanlardan biri haline geldi. İşletim sistemleri, kullanıcı arayüzleri, 3D animasyonlar, sanal gerçeklik, blok zincirler ve çeşitli görüntü oyunları üzere birçok alanda kullanılmaktadır.
PHP
PHP, dinamik web içerikleri geliştirmek için kullanılan bir kodlama lisanıdır ve sunucu odaklı çalışır. C programı ile kolaylık konusunda birçok ortak noktası olmasından ötürü PHP büyük bir popülerlik kazanmıştır. Vakit geçtikçe lisan genişledi ve bunun sonucunda nesne yönelimli programlama için de kullanılmaya başlandı.
Kanadalı mühendis Rasmus Lerdorf tarafından 1994 yılında geliştirilen PHP, daha sonraları aşikâr aralıklarla çeşitli geliştirme güncellemeleri aldı. Bu geliştirmeler PHP’yi gerçek bir kodlama lisanına dönüştürmeye başladı.
Sonuç: Neden kodlamayı öğrenmeliyiz?
İster meslek amaçlarınız doğrultusunda kodlama öğrenmeyi düşünüyor olun, ister yalnızca bir hobi olarak ilgilenmek istiyor olun, her iki durumda da size birtakım faydaları olacaktır. Kodlama bilmek, sizi bu alan dışındaki birtakım çalışma alanlarında da çeşitli marifetler kazandıracaktır. Kısaca, günümüzde rastgele bir kodlama lisanını öğrenmek ve bunun üzerine çalışmalar yapmak sizi epey geliştirecektir.
