Daha evvelki içeriklerimizde kot pantolonlarda bulunan ufak ceplerin ne işe yaradığını ve pek çok fermuarda yer alan YKK sözünün ne söz ettiğini sizlerle paylaşmıştık. Ancak, kot pantolon ve ceketlerde daha pek çok gizem mevcut. Bu gizemlerden biri de hiç şüphesiz cep kenarlarındaki ufak metal parçalardır.
Hazırsanız, artık daima birlikte kot pantolonlarında ve ceketlerde yer alan metal zımbırtının ne işe yaradığına, kim tarafından ve ne emelle icat edildiğine geçmişten günümüze kadar aktarılan kıssasıyla bir göz atalım.
Şekilli şukullu bir metal modülü olarak gördüğümüz bu şey, aslında ilkel bir zımbadan öte değil.
Pantolonlar, bilhassa de 19. yüzyılın son çeyreğinde maden çalışanları başta olmak üzere ağır işlerde çalışan pek çok personelin birinci tercihiydi. Emekçiler, pantolon tercihi yaparken güç koşullara dayanabilecek kadar sağlam pantolonlar arıyordu.
Ne var ki, pantolonun sert kumaşı bile emekçiler için gereğince sağlam değildi ve ortalama her hafta yırtılan pantolonlarını yenilemek zorunda kalırlardı. Bir gün emekçilerin eşleri, sürekli sökülen ve yırtılan pantolonlara karşı deva bulabilmek için devrin yetenekli terzilerinden Jacop William Davis’e müşavere kararı alırlar.
Davis, sökülen ve yırtılan pantolonları incelerken pantolonların ekseriyetle cep ve fermuar birleşme kısmından yırtıldığını fark ederek, daha sağlam olmaları için bu kısımlara bizim metal bir modül olarak gördüğümüz zımbaları (bakır perçin) ekler. Kumaş olarak da kimi tarihçilere nazaran kökeni ülkemize dayanan ama genel olarak Fransa’nın Nimes kentinde doğduğuna inanılan Denim kumaşını kullanarak pantolunun genel sağlamlığını arttırır.
Davis’in bu kolay fakat tesirli tahlili, hem kendisine harikulâde bir zenginlik sağladı hem de dünyaca ünlü bir markayı doğurdu.
Zaman vakit eserin markası, modeli, üretim yılı ya da çeşitli iletilerin da yer aldığı bu zımbalı pantolonlar, dünya genelinde çok büyük ilgi ile karşılandı ve bu ağır ilginin kokusunu alan Davis, çabucak varlıklı bir tüccar ile ortak olarak zımbaların patentini aldı.
Her ne kadar Davis’in ismi bugün bir marka olarak yaşamasa da, ortağı Levi Strauss’un ismi günümüzde Levi’s markası olarak yaşamaya devam ediyor. Tekrar birebir biçimde günümüzdeki birçok kot pantolonun art bel kısmında bulunan marka işlemelerinin patenti de Davis’e ve Levi’s markasına aittir.
Bonus: Jean pantolanların ülkemizde kot olarak anılmasının altında Harika Kot’un markalaşması yatıyor.
1940’lı yıllarda Fransa’nın saygın kurumlarında terzicilik kısmında eğitimler alan ve aslen Yugoslav göçmeni olan Muhteşem Kot, Avrupa’da jean olarak isimlendirilen ve tabiri caizse kapış kapış giden bu pantolonların ülkemizde de talep görebileceğini düşünerek Türkiye’de blue jean pantolon üretimine başlar ve marka olarak da soyadı olan Kot ismini tesciller.
Pek çok eserde kesime giren birinci markanın, eserle özdeşmesi sebebiyle (Selpak ve Nescafe gibi) ülkemizde bugün hala blucin pantolonlara Kot markasına ithafen “kot pantolon” denmektedir.
Peki ya sizler pantolonlardaki bu zımbaların fonksiyonları hakkında ne düşünüyorsunuz?
Kaynaklar: 1 / 2 / 3 / 4 / 5 / 6 /
