Güneş Sistemimizdeki gezegenler ortasından ilgimizi en çok çeken ve Dünya’ya en çok benzeyen gezegen Mars Ümraniye Escort Şimdilerde toz fırtınalarının esir aldığı çorak bir gezegen olsa da bunun her vakit bu türlü olmadığını biliyoruz
Yaklaşık 4 6 milyar yıl evvel oluşan Mars’ın geçmişte göllere ırmaklara sahip olduğu İstanbul Escort düşünülüyor Bu bilgiyi bize veren ise gezegenin yüzeyinde bulunan kurumuş göl ve ırmak yatakları tortul kayalar ve geçtiğimiz yıllarda NASA’nın keşfettiği buz altı su kütleleri Tüm bu bilgiler Mars’ın geçmişte Anadolu Yakası Escort bereketli ve yaşanabilir bir gezegen olmuş olabileceğine işaret ediyor
Çok değerli ve karşılıksız bir soru var ne oldu da Mars’taki tüm su kaynakları yok oldu
Mars’taki bu dramatik değişikliğin 3 Pendik Escort 5 milyar yıl evvel gerçekleştiği hesaplanıyor Yani Kızıl Gezegen oluşumundan bir milyar yıl sonra kurak ve çorak bir gezegene dönüşmüştü Ancak değişimin beraberinde getirdiği en kıymetli soruya hala daha net Kurtköy Escort bir yanıt verilemedi Mars neden yaşanabilir bir gezegenken birden yaşanamaz bir yer haline geldi
Bilim insanları uzun yıllardır bu soruya bir yanıt arıyorlar Mars misyonlarından elde edilen dataları inceleyerek birtakım sonuçlar elde eden bilim insanları şimdiye kadar net bir yanıt veremeseler de kimi seçenekler sunuldu
Bu seçeneklerden birine nazaran Mars’ın yüzeyindeki suları oluşturan iklim başlangıçta ılık ve yağışlıydı Bu ılık iklim gerekli yağış döngüsünün hasebiyle da gezegendeki suların oluşmasını destekledi Fakat sonra gezegendeki iklim soğudu ve yağışlar sona erdi Haliyle de su kaynakları kurudu ve Mars giderek çorak bir gezegene dönüştü
Bu seçeneğin kilit noktasındaki ‘gezegen neden soğudu ‘ sorusuna ise şimdiye kadar karbondioksit gösteriliyordu Gezegenin atmosferindeki düşük karbondioksit ölçüsü sebebiyle sera gazı tesiri ile gezegenin sıcaklığı atmosferde hapsedilememiş böylelikle de gezegen soğuyarak kurumuştu
Yeni bir çalışma karbondioksiti denklemden çıkardı
Bir küme bilim insanı tarafından yürütülen ve geçtiğimiz günlerde yayınlanan yeni bir araştırma ise karbondioksitin kelam konusu ‘itici güç’ olmadığını ortaya koydu Mars iklimine yönelik pek çok simülasyon oluşturan ve karbondioksit ölçüsünü değiştirerek tesirleri gözlemleyen grup karbondioksit ölçüsünün değişmesinin sonucu değiştirmediğini gördüler
Yani aslında Mars’taki suya ne olduğuna yönelik en genel kanılardan biri böylelikle zayıflamış oldu Araştırma grubu şu an için kelam konusu değişkenin ne olduğunu Mars’ı kurutan şeyin ne olduğunu tam olarak bilmediklerini söz ediyorlar Lakin NASA’nın Mars’ta devam eden vazifelerinden elde edilebilecek kimi bilgilerin bu sorulara karşılık olmasını umuyorlar
Tek seçenek bu değil Mars’ın sularının yok olmadığını hâlâ gezegende gizli olduğunu söyleyen araştırmalar da var
İnsanlık olarak ‘ yaşanabilir bir gezegenken yaşanamaz bir yere dönüşen ‘ bildiğimiz tek gezegen Mars Bu da Mars’la ilgili sorulara pek çok farklı bilim beşerinin cevap aramasını sağlıyor Haliyle ortaya çok sayıda senaryo çıkıyor
Mars’taki suya ne olduğuna yönelik bir öbür dikkat cazibeli yanıt ise Caltech’ten bir araştırma grubundan geçtiğimiz sene gelmişti Bu araştırma da Mars’taki tüm suyun atmosferden ‘kaçıp’ giderek kurumuş olmasının mümkün olmayacağına zira gezegende derinliği 100 1500 metre ortasında değişen ‘okyanus’ gibisi oluşumların bile olduğuna dikkat çekiyordu Verdikleri alternatif karşılık ise Mars’taki suyun aslında bir nevi hâlâ gezegende olduğu istikametinde
Pekala bu nasıl mümkün olabilir
Kelam konusu araştırma Mars’taki suyun atmosfer yoluyla da azaldığını reddetmiyor lakin tek başına kâfi olmayacağı kanısıyla yeni datalara ağırlaşıyor Buna nazaran Mars’ın yüzeyindeki su gezegendeki minerallere tutunuyor ve kuruyor
Kayalar ile etkileşime giren su ve yaşanan kimyasal ayrışmalar su içeren killeri ve öbür mineralleri oluşturuyor Misal bir süreç Dünya’da da oluyor Lakin Dünya tektonik olarak etkin olduğundan suyu ve başka molekülleri volkanik aktiviteler yoluyla atmosfere geri dönüştürüyor Bununla birlikte Mars kimi sarsıntılar ve volkanik hareketler olsa da Dünya üzere tektonik olarak etkin değil ve bu nedenle bir defa meydana gelen bu durum suyun tekrar yüzeye dönmemesi sebebiyle kalıcı bir kuruluğa yol açıyor
Bu çalışmaların hiçbiri şimdi kesin cevaplar veremiyor
Mars’ta devam eden ve gelecek için planlanan vazifeler şimdi kesin bir biçimde cevaplanamayan bu soruya ve daha pek birçoklarına karşılık arıyor Bilhassa önümüzdeki yıllarda gerçekleşecek misyonların bize Dünya’ya çok benzeyen bu gezegenin başına neler geldiğini açıklayabileceği düşünülüyor
Mars’a ne olduğunu anlamak neden bu kadar değerli
Bildiğiniz üzere insanlığın yanıt aradığı en büyük sorulardan biri de cihanda yalnız olup olmadığımız Üzerinde ömür barındıracak kadar cömert şartlara sahip olan ve bunu başardığını bildiğimiz tek gezegen Dünya Bilim insanları da bir gezegenin yaşama elverişli olması ihtimalinin ne kadar olduğunu ve kozmosta buna mahzur olan senaryoların neler olduğunu daha uygun anlamak için en yakınımızdaki örnek olan Mars’ı değerlendiriyorlar
Ayrıyeten bildiğiniz üzere Dünya da her geçen gün kendi su kaynaklarını kaybeden ve kurak bir geleceğe yanlışsız giden bir gezegen Bu sebeple de Mars’ın geçmişte yaşadıklarını daha güzel anlamak Dünya’nın geleceğindeki kuraklık ve ‘ölüm’ senaryolarını daha âlâ anlamamıza yardım edebilir Böylelikle ‘gelecekte bizim gezegenimiz de bu türlü mi olacak ‘ üzere sorulara daha rahat yanıt verebiliriz
Bilim insanları nedenlerini ararken Mars’ı yine yaşanabilir hale getirecek çılgın projeler de üretilmiyor değil
Artık Mars deyince aklımıza gelen birinci isim olan Elon Musk sırf bizi Kızıl Gezegen’e taşıyacak roketler üretmekle ilgilenmiyor Musk birebir vakitte Mars’ın tekrar yaşanabilir bir gezegen haline getirilebileceğini de düşünüyor ve bu mevzuda vakit zaman enteresan açıklamalar yaparak tahlil teklifleri sunuyor
Bunlardan birincisi ve tüm dünyada zelzele tesiri yaratanı birkaç yıl evvel önerdiği ‘Mars’a nükleer bomba atalım’ teklifiydi Musk bu ‘çılgın öneriyi’ ‘ ‘Bir gezegeni yaşanılabilir kılmak için biri yavaş biri süratli metod biliyoruz şu an için Yavaş olan usulde gezegendeki sera gazları oranını kademe kademe ve yavaş formda artırarak bu gazların Mars ın atmosferini kalınlaştırmasını ve sera tesiri ile gezegeni ısıtmasını bekliyoruz İkinci ve süratli olan metotta ise gezegenin kutuplarına birkaç nükleer bomba gönderiyoruz ki bunları da SpaceX Falcon 9 Heavy roketimizle taşıyabilirsiniz eminim” formunda açıkladı
Lakin bu tekliften birkaç yıl sonra Musk fikrinden vazgeçti ve Mars yüzeyini ısıtıp sera gazı tesiri oluşturmak için diğer bir teklif sundu Güneş reflektörleri yardımıyla Güneş ışınlarını gezegen üzerinde tek bir noktaya toplamak ve toprakta bağlı halde bulunan karbondioksit gazını çözerek gereken atmosferi oluşturmak
Alışılmış ki Musk’ın bu açıklamalarından rastgele birinin işe yarayıp yaramayacağını bile tam olarak bilmiyoruz Lakin çılgın fikirlerin direkt işe yaramasa da büyük gelişmelere önayak olduğunbu biliyoruz Tahminen de bu cinsten ‘çılgın’ görünen fikirler gelecekte Mars’ı yine yaşanabilir bir gezegen haline getirir kim bilir
