Metro denince akla birinci gelen ülkelerden biri katiyen Rusya, şehir ise natürel ki onun başşehri Moskova’dır. Moskova metrosu üzerine sinemalar, kitaplar ve hatta oyunlar bile yazılmıştır. Olağan ki komplo teorileri ve kent efsaneleri de…
Devasa Moskova metrosunun şahaneliğini konuşmaya gerek bile yok. Bu türlü hem kültür hem de tarih için kıymetli olan bir yapı hakkında da halkın efsaneler türetmesi kaçınılmaz. Bu yazımızda Moskova metrosunun kelamda kapalı olan Metro-2 hattına göz atacağız.
Sovyet devrinin paranoyasından ortaya çıkmış bir kent efsanesi: Metro-2 çizgisi.
(Sözde Metro-1 çizgisinden Metro-2 çizgisine ayrılan ray çizgisi ve tünel)
Bizim bildiğimiz görkemli Moskova metrosunun ismi, bu efsaneyi lisana getirenlerin nezdinde Metro-1’dir. Teoriye nazaran 1935 yılında açılan ve 11 kilometreyi kapsayan 13 duraklı Metro-1 sınırı halk için inşa edilirken Sovyetler Birliği’nin başkanı Joseph Vissarionovich Stalin, dünyanın geri kalanından saklı olmasını planladığı bir metro çizgisi daha inşa ediyordu.
Halk ortasında Metro-2 sınırı olarak geçen bu özel sınır, halk tarafından ulaşım için kullanılmayacaktı. Yerin 50 ila 200 metre altında yer alan bu çizgi, Kremlin ile Rusya’nın Federal Güvenlik Hizmetleri merkezini, devlet havaalanı Vnukovo-2’yi, ‘Ramenki’ ismi verilen yeraltı şehrini ve ulusal kıymet taşıyan başka birkaç pozisyonu birbirine bağlıyordu.
Bu ‘gizli’ metro sınırının ABD Savunma Bakanlığı tarafından ortaya çıkarıldığı argüman edilen bir haritası bile mevcut.
Metro-2’nin varlığına dair en somut ispat, 1991’de ABD Savunma Bakanlığının yazmış olduğu bir raporda karşımıza çıkıyor. Raporda Moskova ve banliyölerinin altından geçen ve değerli pozisyonları birbirine bağlayan geniş bir ulaşım ağından bahsediliyor. Söylenilene nazaran bu yeraltı ağı, olası bir nükleer savaş durumunda Sovyet hükûmetinin yeraltından da faaliyet göstermesine imkan sağlıyor.
Hatta Rus bir YouTuber, Metro-2 sırlarını Ukrayna’ya sızdırdığı için tutuklanmıştı.
Rus halkı ortasında Metro-2’nin varlığına dair söylentiler hayli yaygın. Rus vatandaşları, Metro-2 sınırının Sovyet rejiminin paranoyasının ve keyfine düşkünlüğünün bir yapıtı olarak ortaya çıktığını düşünüyorlar. Hatta Diggers isimli bir yeraltı keşif kümesi, Metro-2’nin tünellerini avuçlarının içi üzere bildiklerini sav ediyorlar.
2020 yılında ‘urbanturizm’ isimli bir kaşif YouTuber, Moskova metrosunda çektiği kısımlardan ötürü Rusya hükûmeti tarafından tutuklandı. 800.000 takipçili YouTuber’ın tutuklanma sebebi ise Moskova metrosunun sırlarını Ukrayna’ya satması. Rus yetkililere o periyot bu tutuklamayla ilgili Metro-2 çizgisi hakkında sorular sorulduğunda kendileri ‘devlet sırrı’ diyerek bir yorumda bulunmayı reddettiler. Rus YouTuber, 2020 yılından beri inaktif.
Peki olayın aslı ne? Hakikaten Metro-2 çizgisi diye bir çizgi var mı?
(Metro-2 sınırında yer aldığı sav edilen Ramenki yeraltı kentinin kelamda havalandırma bacaları)
Şu an için Sovyetler Birliği periyodunda halktan ve dünyadan bâtın tutulan bir metro sınırının varlığına dair en net delil, bahsettiğimiz üzere Rusya’nın baş düşmanı olan ABD’den çıkma. Halk tarafından Metro-2 olarak isimlendirilen bu sınır, dünyanın her yerindeki metrolarda olduğu üzere inşaatına başlanmış ve yarıda bırakılarak terk edilmiş birkaç tünelden ibaret de olabilir, hakikaten var da olabilir.
‘Var olabilir’ dememizin en büyük sebeplerinden biri de ABD’nin sunduğu delil değil, bahsettiğimiz Rus YouTuber’ın tutuklanması olayında Rus yetkililerin Metro-2 çizgisinde ‘devlet sırrı’ tabirini kullanması. Hasebiyle kesin olarak kanıtlanana kadar takdiri size bırakıyoruz. Siz ne düşünüyorsunuz? Fikirlerinizi yorumlarda bizlerle paylaşmayı lütfen unutmayın.
