İşte bu duruma açıklama getirmek için kendimize “Neden eski sinemalarda beşerler süratli hareket ediyor?” sorusunu sorduk ve size en kolay halde anlatmaya çalıştık.
Charlie Caplin, Buster Keaton üzere vaktinin öncü sinema yıldızlarının sinemalarında süratli hareket etme sebepleri neymiş öğrenelim bakalım.
Her şey Lumiere Kardeşler’in “sinematograf” ismini verdikleri aygıtlarıyla 28 Aralık 1895 günü Paris’te yaptıkları şov ile başladı.
“Bir Trenin La Ciotat Garına Gelişi” isimli birinci sinema gösterimi olarak tarihe geçen bu sinema 15 kare hızında çekilen, 55 saniye süren bir üretimdi. Salonda bulunan 33 kişi bu sineması izlerken büyüsüne öylesine kapılmışlardı ki üzerlerine gerçekten tren geldiğini düşünerek dehşet içinde izlemişlerdi bu gösteriyi.
Yukarıdaki örnekteki üzere sinemanın birinci periyotlarında çıkan üretimlerin genelde herhangi bir konusu yoktu. Ekseriyetle günlük hayattan kesitler sunan, meydandan geçen beşerler vs. üzere kalabalığın ağır olduğu bölgelerde çekilmiş kısa belgesel tadında görüntüler yapılıyordu.
Ee haliyle Lumiere Kardeşler’in başlattığı bu akımla birlikte yeni sinema üreticileri de piyasada yerini almaya başladı. Bu periyotta yapılan sinemaların suratı da farklı üretimciler tarafından yapılması sebebiyle standartlaşmamıştı. Buna ek olarak sinema ruloları elle çevrildiği için yavaş ve süratli çevirme üzere insandan kaynaklı faktörler de sinemaların suratına tesir ediyordu.
Teknik imkansızlıklar münasebetiyle inişli çıkışlı seyreden sinema suratının standart bir sayıya sabitlenmesi de teknolojinin gelişip elektrikli çeviricilerin ortaya çıkmasıyla nizama girmeye başladı.
Filmlerin suratını belirleyen şey, FPS(Frames Per Second) yani “Saniye Başına Aktarılan Manzara Sayısı” kavramıdır.
Örneğin Lumiere Kardeşler’in sineması 15 FPS suratındaydı ve bu durum her saniyede 15 kare göreceğimizi söyler. Birinci vakitlerde kameralar saniyede 10 kare çekebiliyordu ve bu teknolojinin gelişmesiyle 18’e kadar çıktı ve standart haline geldi.
1920’li yılların sonuna kadar da istisnalar dışında bu bu türlü devam etti. Bu periyoda kadar sinemalar daima sessiz olarak çekilmekteydi ve 18 FPS standartı bu nedenle aşılmadı. Ek olarak saniyede 18 kare, izleyici için görme kalıcılığını koruyan yani imajın kesik kesik gelmemesini sağlayan en az kare sayısıdır.
Sesli sinema trendinin başlamasıyla bu durum değişmek zorunda kalacaktı.
Çünkü uygun kalitede ve sinema ile senkronize düzgün bir ses alabilmek için saniyede 24 kareye gereksinim vardı. Neden 24 FPS derseniz; saniyede 24 kare oynayan bir sinema hayatın doğal akışı üzere hissedilir. 24 FPS standartına geçildiğinde daha pürüzsüz ve net bir manzara de sağlanmış oldu.
Şimdi gelelim asıl sorumuzun yanıtına. Eski sinemalarda neden beşerler süratli hareket ediyor?
Filmler saniyede 24 kare üzerinde çekildiğinde ortaya çıkan görüntü göz için tatmin edici bir akıcılık ve süreklilik sağlar. Saniyede 24 kareden daha düşük süratlerde ise göz, imajlar ortasındaki kesintileri hafifçe hissetmeye başlar ve 18 FPS üstte da dediğimiz üzere sınırdır.
Örnekle açıklamak gerekirse; 16 FPS bir kayıt günümüz standartı 24 FPS’de gösterilmesi durumunda tam bir saniyeyi alan 16 kare 0,67 saniyeye sıkıştırılmaktadır. Bu da yaklaşık olarak 1 saniyede 1,5 saniyelik imgenin gösterilmesine neden olur. Yani düşük FPS ile çekilmiş imajlar 24 FPS’de gösterilmesi durumunda sinemadaki insanların bize nazaran hızlı hareket ediyor hissiyatı vermesine neden olur.
Düşük FPS konusunda günümüze yakın bir örnek vererek yazımızı sonlandıralım.
Yukarıda gördüğünüz Mad Max: Fury Road sinemasının açılış sahnesi bilinçli olarak 24 FPS altında kayda alındı. Görüntünün 2. dakikasından sonra izlerseniz bu farkı daha net anlayabilirsiniz. Direktör George Miller’ın bu formülü kullanma sebebi ise izleyen kişiyi baş karakter Max kadar telaşlı hissettirmek istemesiydi.
Kaynak: inploid, Nasıl Yahu, FilMhakika
