Kommagene Krallığı’nın izlerini üzerinde taşıyan bölgedeki mimari Kral I Antiochos tarafından atalarına ve yaradanlara minnet Escort Etlik göstergesi olarak yaptırıldı Nemrut Dağı nın 2150 metre zirvesinde bulunan ve ilahlara atfedilen dev anıtsal heykellerin mezarın ve tümülüsün neden yaptırılmış olabileceğine dair birçok söylenti var İşte görünümüyle büyüleyen bölgenin Etlik Escort tarihi art planı
Nemrut Dağı ndaki arkeolojik yapılar Helenistik periyoda ilişkin Bölgeyi ziyaret ettiğinizde devasa heykellerin Doğu ve Batı olmak üzere iki terasa da inşa edildiğini görebilirsiniz Doğu ve Batı Etlik Escort Bayan terasında heykeller kabartmalar ve birer avlu bulunuyor Doğu terasında ise tek fark olarak bir de sunak mevcut Bu heykellerin boyutları 8 10 metre yüksekliği ortasında Pekala sizce Antiochos un Nemrut Dağı nın doruğuna bu dev mimariyi yaptırma sebebi tam olarak ne olabilir Haydi gelin asıl öyküye daima birlikte bakalım
Nemrut Dağı bir yerleşme yeri değildi Kral I Antiochos un yaptırmış olduğu kutsal bir alandı
Bölgeyi ziyaret etmek için geldiğiniz vakit dağa çıkarken ismini koyamadığınız bir duygu yoğunluğu hissederseniz buna hiç şaşırmayın Zira bölgeyi ziyaret eden birçok insanın misal hislere kapılmış olduğunun çeşitli araştırmalarda lisana getirildiğini görüyoruz Antiochos I Mithradates in oğluydu Komagene Krallığı’nın kıymet kazanması da Antiochos un MÖ 62 32 başa geldiği periyotlara denk düşüyordu
Nemrut Dağı Antiochos un kendisi için mezar olarak yaptırdığı düşünülen bir yapıyı ve tümülüsü de bünyesinde barındırıyor Bölge kutsal bir alan olarak kabul ediliyor zira ölmüş bir hükümdarın ruhuna olan saygınlığı temsilen yapıların inşa ettiği düşünülüyor Tahminen de bölgeyi ziyaret edenlerin his yoğunluğu hissetmesi bu sebepten olabilir
Bölgedeki yazıtlarda hükümdarın mezarının orada olduğu söylense de bugüne kadar mezar hala bulunamadı Tümülüs Fırat Irmağı’nın ovalarına ve geçitlerine yakın bir noktadadır Hatta hükümdarın kemiklerinin yahut küllerinin tümülüsün içindeki ana kayaya oyulmuş bir odaya konulduğuna inanılıyor
Bu nedenle 50 metre yüksekliğinde ve 150 metre çapındaki bu tümülüsün küçük kaya parçalarıyla örtülerek müdafaaya alındığı söyleniyor Şayet tümülüsü kazmak içine gitmek isterseniz bunu yapamıyorsunuz zira tümülüsü koruyan küçük kayacıklar aşağıya çöküyor Esasen bu kırma taşlardan yapılan tümülüsün bir diğer benzerine de dünya üzerinde rastlanmamış
Nemrut Dağı aslında Doğu ve Batı uygarlıkları ortasında bir köprü
Doğu ve Batı teraslarındaki heykeller Helenistik devri Pers sanatı ve Kommagene ülkesine özgün sanat anlayışını harmanlanarak oluşturulmuş Mesela her iki terasta ilah ve tanrıça heykellerinin yanında aslan ve kartal heykelleri de var Hatta Batı terasında aslanlı bir horoskop bile var
Soldan birinci heykel I Antiochos ikinci olarak Kommagene tanrıçası Fortuna Tyce Zeus Oromastes Apollo Mithras ve Herakles ten Artagnes oluşuyor Heykellerin Doğu ve Batı istikametlerinde tam ufka bakar formda oturtulması hayli manidar Baktığımızda bu durumun Güneş’in doğuşu ve batışını ilahların gözünden görmek üzere anlaşılıyor Bu bakımdan Nemrut Dağı Doğu ve Batı nın ortasında bir tampon görevine sahipti diyebiliriz
Nemrut Dağı nın tarihi dokusu Kommagene Krallığı yıkıldıktan sonra keşfedilene kadar tam 2000 yıl geçmişti
MS 72 yılında Roma ya karşı yapılan savaşı kaybeden Komagene Krallığı’nın bağımsızlığı sona erdi Krallığın tarih sahnesinden inmesiyle birlikte Nemrut Dağı ndaki yapıtlar yaklaşık 2000 yıl boyunca keşfedilmedi Sonunda 1881 yılında yöreyi gezmek için görevlendirilen Alman mühendis Karl Sester Nemrut Dağı’ndaki heykellerle karşılaşıyor ve İzmir deki Alman Konsolosluğu’na heykellerin ardındaki Grekçe yazıtları görmediği için burada bir Asur Harabeleri bulduğunu bildiriyor Yani aslında Sester ın yaptığı yanlıştan ötürü bölgenin Kommagene Krallığı olduğu sonradan anlaşılıyor
Bölgede çalışan tek kişi alışılmış ki Sester değildi İmparatorluk Müzesi Müze i Hümayun müdürü Osman Hamdi Beyefendi 1883 yılında takımıyla gelip bölgeyi incelemiş 2 Dünya Savaşı sonrası arkeolog Theresa Goell ve Karl Doerner ın da bölgede çalışmalar yaptığı biliniyor Nemrut Dağı nın ören yeri olarak 1987 yılında UNESCO Dünya Miras Listesi ne girdiği biliniyor
Aslanlı horoskop heykeli bölgede astronomiyle ilgilenildiğine işaret ediyor
Aslanlı horoskopun ortaya çıkış kıssası 1881 de alanda yapılan birinci hafriyattan sonrasında başlıyor Zira bu heykel tümülüs üzerinden kaymış olan çakılların altında kaldığı için bulunamıyor Aslanlı horoskop Osman Hamdi Beyefendi tarafından yaptırılan hafriyatta ortaya çıkarılarak Grek horoskopu tarifini alıyor
Aslanın gövdesi ve etrafı toplamda 19 yıldızla sarılı ve boynunda ise bir hilal var Aslanın sırtındaki daha büyük boyutta olan üç yıldızın üzerinde Grekçe Mars Merkür ve Jüpiter yazıyor Araştırmacılar Aslanlı horoskopun üzerinde bir tarih yer aldığını ve bu tarihin tümülüsün inşa edildiği tarih olabileceğini söylüyor Aslanlı horoskop 2003 yılında Nemrut Dağı nın kuzeyindeki süreksiz onarım meskenine taşındı ve ziyarete kapatıldı Her yıl yurt içinden ve yurt dışından birçok ziyaretçinin burayı keşfetmek istemesine şaşırmamalı zira Nemrut Dağı nın tarihi zenginlikleri göz kamaştırıyor Üstelik Güneş’in en hoş doğduğu ve gün batımının en hoş yaşandığı yer olması da ziyaret edilmeye paha bir yer olduğunu kanıtlıyor
Kaynaklar 1 2 3
