624 yıl karar süren Osmanlı Devleti nde uzunca bir süre hoşluk algısı kilolu olmak ile Escort bayan eşdeğerdi Bir insan ne kadar kiloluysa o kadar hoş ya da güzeldi Bundan dolayı padişahların portreleri de son derece kilolu bir halde çizilirdi Gerçekte de padişahlar kiloluydu ama portrelerdeki kadar Bayan escort da değillerdi
Özellikle de 1800 lü yılların 3 çeyreğinden sonra Osmanlı da hoşluk algısı zayıflıkla söz edilmeye başlandı Bugün sizlerle bir arada Osmanlı da yaşanan hoşluk algısındaki bu değişikliği inceleyeceğiz Escort
Padişahlar gerçekte de kiloluydu ama daha güçlü görünmek için portrelere eklemeler yapıldı
Osmanlı da kilolu olmanın güzellik ve güç göstergesi olarak kabul edildiği yıllarda tasvir edilen padişah ve devlet adamları portrelerinde şahıslar her ne kadar kilolu görünse de birçok portrede sonradan eklemeler yapılarak düzenlenmiştir Olağanda hiçbir padişah ya da devlet adamı o kadar kilolu değildir
Rivayet odur ki birtakım portrelerde bilhassa burun kısmına kemik ve et bile eklenmiştir zira o periyotlarda burun tam bir güç simgesidir Bu devirlerde halkta da benzeri bir algı vardır Bayan ne kadar kiloluysa o kadar hoştur ve erkekler de güzel olmak için çokça kilo almaktadır
Hikâyenin tam bilakis dönmesi yıllar alsa da tıpkı algı bugün bile devam ediyor
Özellikle de 19 yüzyılın 3 çeyreğinde evvel üst kesimde akabinde da halkta hoşluk algısı şişmandan zayıfa yanlışsız evrildi Elbette bu keskin fikir değişikliği bir anda olmamıştı ve bu fikir evrilmesinin çeşitli sebepleri vardı Gelin artık kıssanın biraz daha özüne inelim
Her ne kadar bizler söylemini gerçek bulmasak da Osmanlı daki hoşluk algısını Beyaz Köleler değiştirdi
Beyaz Köleler tabirini daha evvel hiç duymamış olabilirsiniz bu çok doğal zira köle sözünü kullanmaktan hoşnut olan bir toplum değiliz Bizler de içeriğimizde köle sözü yerine hizmetli sözünü kullanacağız lakin mevzunun özündeki zengin Osmanlı ailelerinde hizmetli olarak çalışan Gürcü Çerkes Çerkez Abaza Rus Ukraynalı ve Kozak Slav Kazak kökenli beşerler için Beyaz Köle terimi kullanıldığını da söz etmek isteriz
Haremde çalışan hizmetliler kadar güçlü konaklarında çalışacak hizmetlilere de muhtaçlık var
Nasıl ki günümüzdeki konak ya da devasa büyüklükteki konutlarda hizmetlilerin çalıştığına şahit oluyorsak Osmanlı Dönemi ndeki zenginlerin konutlarında de hizmetlilere muhtaçlık vardı fakat İslami kurallardan dolayı kadınlar oburunun konutlarında çalışamıyordu
Zenginlerin meskenlerinde çalışmak üzere hizmetli eksiği üstte saydığımız ırklardan seçildi Bu seçimin altında yatan birden fazla sebep vardı Bu sebeplerden en önemlisi gayrimüslim olmaları ve mevcut hayat kalitelerinin düşük olmasıydı
Hizmetliler Osmanlı zenginlerinin meskenlerinde çalışarak hem makus hayat kurallarından kurtulmuş hem de sistemli bir hayata geçiş yapmış oluyorlardı Güçlü aileler de muhtaçlığı olan bir bayan ya da erkeğe sahip çıkmanın huzuru içinde hayatlarına devam ediyordu
Hizmetliler gelirken yanlarında yalnızca bavullarını getirmediler kültürlerini de taşıdılar
Kadın yüklü hizmetliler Osmanlı ya göre daha Avrupa i bir ortamda yetişmişlerdi Giysi kuşamları ve kültürleri Batı ya daha çok benziyordu ve o süreçte de Osmanlı da Avrupa ya yetişme telaşı olduğundan Osmanlı zenginleri hizmetlilerden kolay kolay etkilendi
Hizmetliler açık ciltli zayıf ve daha çağdaş kıyafetlere sahipti Burdan hareketle Osmanlı bayanları yavaş yavaş hizmetlilerin kıyafetlerine ilgi duymaya başladı Elbette bayanların beğendikleri o elbiseleri giyebilmeleri için hem zayıflamaları hem de tesettür kurallarını esnetmeleri gerek iyordu Ansızın olmasa da yavaş yavaş Osmanlı bayanları Batı lı kıyafetleri giyebilmek ismine zayıfladılar ve tesettür kurallarını esnettiler Osmanlı nın üst katmanındaki bu değişim vakit içerisinde alt katmanlara da yansıdı
Osmanlı ya 15 milyon kadar hizmetlinin geldiği iddia ediliyor
Her ne kadar günümüzde kulağa biraz fazla bir sayı üzere gelse de Osmanlı daki yeterli hayat kurallarından dolayı toplamda 15 milyon kadar hizmetlinin göç ettiği kestirim edilmektedir Gelen hizmetliler bayan ve çocuk yüklü olsa da ortalarında erkekler de vardı
Hizmetliler işe başlayınca Müslüman oluyor ve hatta isimlerini de değiştiriyordu Yanlarında getirdikleri çocuklarını burada yetiştirirken bekâr olanlar ise evlenip soylarını devam ettiriyorlardı
Hizmetliler sütannelik yapıp lisan eğitimleri vererek aydın bir gençlik yetiştirdiler
Pek çok hizmetli çalıştıkları konutlarda bebeklere sütannelik yaparken ilerleyen yaşlarda çocukların hayatlarına tesir edebilecek eğitimler de verdiler Bu eğitimlerin başında da lisan eğitimi geliyordu
Bugün hepimizin ismini duyduğu Osmanlı nın öncü kadınları Fatma Aliye Hanım Topuz Halide Edip Adıvar Leyla Saz Suat Derviş ve Hayriye Melek Hunç üzere isimler hizmetliler tarafından yetiştirilmiş bireylere en âlâ örneklerdendir
Hizmetliler ortasında bilhassa de Çerkes bayanlarının lisanlara destan bir hoşluğu vardı
- Birleşik Krallık Başbakanı Boris Johnson’ın Osmanlı’ya dayanan soyunda da Çerkes tesiri olduğu kız kardeşi Rachel tarafından açıklanmıştı
Tarihî dokümanlara nazaran hizmetliler ortasında Çerkes bayanlarının hoşluğuna farklı bir parantez açılmaktadır Çerkes bayanlarının hoşluğu giysi kuşamı ve kültür birikimleri ile öbür hizmetlilerden ön plana çıktığı ve hatta Çerkes hoşu tabirinin de buradan türediği varsayım edilmektedir Bu periyotlarda Çerkeslere ilişkin cilt bakım eserleri de epey ilgi görmüştü
Her ne kadar başta belirtmiş olsak da tekrar etmekte fayda var bu aklımızdaki üzere bir kölelik değil
- Osmanlı Devri’nde genç bir Çerkes kızı ve 1843 yılında saç eserleri reklamı yapan bir firmanın Çerkeslerin hoşluğuna yaptığı vurgu
Literatürdeki haliyle bu olay Beyaz Köle olarak isimlendirilse da buradaki kölelik ile zihinlerimizde yer etmiş olan köleliğin alakası bulunmuyor Buradaki durumu günümüzde de devam eden hizmetli dalına benzetebiliriz Bugün bile profesyonel şirketler güçlü ailelere özellikle Slav kökenli bayanlar ile hizmetli dalında hizmet vermektedir Tıpkı geçmişte olduğu üzere günümüzde de Slav kökenli hizmetli ve dadılar meskendeki çocuklara lisan ve kültür eğitimi vermeye devam etmektedirler
Peki ya sizler Osmanlı’da yaşanan güzellik anlayışındaki değişiklik hakkında neler düşünüyorsunuz
Kaynaklar Elbruz AKSOY Sami AKBIYIK 1 2 3 4
