Elektrik dağıtım şirketleri, elektriğe yapılması planlanan yeni artırım için Güç ve Doğal Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez’le bir ortaya geldi. Şirketler yüzde 50 artırım talebinde bulundu, yaklaşık yüzde 30’luk oranda mutabakat sağlandı.
EPDK’nın artırım kararını 1 Temmuz’da alması bekleniyor.
Ankara’da geçen Perşembe günü düzenlenen Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği (ELDER) 14’üncü Dal Kıymetlendirme Toplantısı öncesinde elektrik dağıtım şirketlerinin işveren ve yöneticileri, Güç Alışılmış Kaynaklar Fatih Dönmez ile kahvaltıda bir ortaya gelmişti.
Toplantıda şirketlerin yetkilileri kur farkı ve memleketler arası piyasalarda artan güç maliyetlerini münasebet göstererek elektrik satış bedelleri için yüzde 50 oranında bir artırım talebinde bulundu.
DW Türkçe’den Eray Görgülü’nün haberine nazaran, yapılan değerlendirmeler sonrasında 1 Temmuz’dan geçerli olmak üzere en az yüzde 30 artırım yapılması konusunda görüş birliğine varıldı. Toplantıda alınan karar uyarınca Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun (EPDK) 1 Temmuz’da yüzde 30’luk artırım kararını alması bekleniyor.
“Yüzde 87’sini özel kesim üretiyor”
Uzmanlara nazaran artırımların asıl sebebiyse 2013 yılından itibaren başlatılan özelleştirme süreci. Elektrik Mühendisleri Odası İdare Konseyi Üyesi Mehmet Özdağ, geçen yıl 1 Haziran’dan bu yana sanayicilerin kullandığı elektrikte yüzde 289 oranında artırım yapıldığını, benzeri oranlardaki artırımların tüm abone kümeleri için geçerli olduğunu söyledi.
TÜİK’in açıkladığı yıllık enflasyon oranının yüzde 73, ENAG’a nazaran de yüzde 160 oranında bir enflasyon oranı belirlendiğini hatırlatan Özdağ, ‘Elektrik artırımları, enflasyonun çok üstündedir. Hasebiyle bu bir artırım değil sermaye aktarımıdır’ değerlendirmesini yaptı. Bu yılın başından beri Türkiye’de elektriğin yüzde 87’sinin özel kesim eliyle üretildiğine dikkat çeken Özdağ, ‘Piyasaya teslim edilmiş bir yapı var ve konuşulan sayılar büsbütün özelleştirmeden kaynaklanan özel kesim kredisi ve benzeri bedellerin ödenmesi ile ilişkilidir’ formunda kelamlarını sürdürdü.
Özdağ, elektrik üretiminde tercih edilen yakıt çeşidinin de artırımlarda etkiliolduğunu savundu. Elektrik gücü altyapısının ithal yakıtlara dayalı kurulduğunu kaydeden Özdağ, iktidarın ithal fosil yakıtlardan vazgeçmediğini söyledi.
Türkiye’de kapasite kullanım oranının da çok düşük olduğunu kaydeden Özdağ, ‘Kapasite kullanım oranı yüzde 37’lerde. Maalesef bizim ödediğimiz faturalar içerisinde çalıştırılmayan santrallerin maliyetleri vardır, Özelleştirme bedeli vardır’ dedi. Özdağ, elektrik gücünde kamunun ana belirleyici olması halinde artırım yerine indirim olacağı argümanında bulundu.
‘Zamların kaynağı özelleştirme’
Enerji ve iklim uzmanı Başkan Algedik de kamu kurumu olan Elektrik Üretim Anonim Şirketi (EÜAŞ) ile özel şirketlerin elektrik satış bedelleri ortasındaki farka dikkat çekti. EÜAŞ’ın 2013 yılında 1 ünite olan elektrik satış fiyatının bugün sırf 1,8 üniteye ulaştığını, fakat buna rağmen özel bölümde elektrik üretim bedelinin o tarihten bu yana 4,08’e çıktığını söyledi.
Algedik, piyasada özel kesimin hakimiyeti oranında fiyatların da yükseldiğini, bunun dağıtım bedellerinde daha fazla olduğunu vurguladı. Kamu tarafından 2013 yılında sağlanan elektrik dağıtım hizmetinde 1 ünite olan bedelin bugün özel kesim eliyle yürütüldüğünde 6,72 üniteye çıktığını kaydetti. Algedik, ‘Rakamlar, artırımların kaynağının özelleştirme olduğunu ortaya koyuyor’ tabirlerini kullandı.
TEDAŞ, 2021’i de ziyanla kapattı
Öte yandan 2013 yılında özelleştirildikten sonra her yıl ziyan etmeye devam eden Türkiye Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi’nin (TEDAŞ) 2021 yılını da ziyanla kapattığı ortaya çıktı.
TEDAŞ’ın geçtiğimiz günlerde yayınladığı 2021 yılı faaliyet raporuna nazaran kurumun geçen yılki ziyanı 106 milyon TL’ye ulaştı. Böylelikle son dokuz yıllık toplam ziyan 6 milyar 446 milyon TL’ye ulaştı.
